Szpital w Sokoto w północno-zachodniej Nigerii to jedyna placówka w kraju, w której pacjenci chorujący na nomę otrzymują nieodpłatną pomoc medyczną. Nigeria, 2017
© Claire Jeantet - Fabrice Caterini/Inediz
Szpital w Sokoto w północno-zachodniej Nigerii to jedyna placówka w kraju, w której pacjenci chorujący na nomę otrzymują nieodpłatną pomoc medyczną. Nigeria, 2017

Noma: szpital, który przywraca nadzieję

Szpital w Sokoto to jedyne miejsce w Nigerii oraz jedno z niewielu na świecie, w którym leczy się rzadką, zaniedbaną chorobę – nomę. Wesprzyj działania Lekarzy bez Granic w Sokoto i razem z nami ratuj zdrowie i życie ludzi w Nigerii.  

Noma (pol. rak wodny) to zaniedbana choroba bakteryjna, która dotyka szczególnie dzieci poniżej siódmego roku życia. Narażeni na tę chorobę są ludzie żyjący w krajach o niskim dochodzie, z niewystarczającym dostępem do żywności, dobrych warunków sanitarnych i podstawowej opieki zdrowotnej.

  • Każdego roku

    ok. 140 000

    dzieci choruje na nomę*  

  • Śmiertelność wynosi

    90%

    wśród osób nieleczonych*

  • Leczyliśmy

    842

    przypadków nomy od 2015 roku 

*Przedstawione liczby to dane szacunkowe, opracowane przez WHO w 1994 roku. Fakt, że liczby te nie były aktualizowane przez ponad 25 lat, pokazuje stopień, do którego ta choroba i osoby nią dotknięte, są zaniedbane.  

Najwięcej przypadków tej choroby odnotowuje się obecnie w Afryce i Azji. 15 grudnia 2023 Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oficjalnie uznała nomę za jedną z zaniedbanych chorób tropikalnych. 

Choroba rozwija się bardzo szybko. Najczęściej zaczyna się zapaleniem dziąseł, podobnym do małego owrzodzenia w jamie ustnej. W ciągu kilku tygodni rozprzestrzenia się na okoliczne tkanki i kości, deformując szczękę, usta, policzki, nos lub oczy.  

Nieleczona noma w blisko 90 procentach prowadzi do śmierci. Osoby, które ją przeżyły, narażone są na wtórne konsekwencje związane z chorobą takie jak: 

  • odwodnienie, 
  • trudności w przyjmowaniu pokarmów, prowadzące nierzadko do skrajnego niedożywienia i śmierci, 
  • osłabienie organizmu i zwiększona podatność na inne choroby zagrażające życiu, szczególnie u dzieci (malaria, odra), 
  • trudności w oddychaniu i mówieniu, 
  • napiętnowanie, odizolowanie i stygmatyzacja negatywnie wpływające na zdrowie psychiczne i komfort życia. 

Zachorowaniu na nomę można całkowicie zapobiec. To możliwe, gdy w społeczności istnieje wiedza na temat choroby, sposobów jej zapobiegania i leczenia. Dlatego niezwykle ważne jest prowadzenie programów profilaktyczno-edukacyjnych, w ramach których społeczności uczą się rozpoznawać nomę i adekwatnie reagować w przypadku zachorowania. 

Noma jest uleczalna, jeśli zostanie wykryta i leczona w pierwszych tygodniach od wystąpienia objawów. Leczenie polega na przyjmowaniu antybiotyków i zapewnieniu higieny wokół rany.  

Ludzie umierają na tę łatwą do uniknięcia i uleczalną chorobę przede wszystkim z powodu braku dostatecznej wiedzy na jej temat. Wczesne wykrywanie choroby jest niskie, a gdy już zaatakuje, wiele osób nie ma dostępu do antybiotyków ratujących życie lub nie może sobie na nie pozwolić.  

Większość osób cierpiących z powodu nomy żyje w biednych i odizolowanych rejonach, gdzie dostęp do opieki zdrowotnej i dentystycznej jest ograniczony. Rodzicie dziecka chorującego na nomę samodzielnie nie potrafią rozpoznać tej choroby. Zanim trafią do placówki medycznej, często oddalonej wiele kilometrów od ich domu, w pierwszej kolejności szukają pomocy w swojej społeczności lub u tradycyjnych uzdrowicieli. W ten sposób tracą cenny czas. Jedynie szybka reakcja i wdrożenie natychmiastowego leczenia dają szansę na przeżycie.  

Poznaj szpital w Sokoto  

Szpital w Sokoto, wspierany przez Lekarzy bez Granic od 2014 roku, położony jest w północno-zachodniej Nigerii. Sytuacja w tym regionie, podobnie jak w całym kraju, jest niestabilna. Problemy z bezpieczeństwem, kryzys gospodarczy i walka ze skutkami ekstremalnych zjawisk pogodowych wpływają bezpośrednio na przemieszczanie się ludności wewnątrz kraju. Wiele osób jest zmuszonych porzucić swoje gospodarstwa. Przez to żyją poniżej granicy ubóstwa, bez dostępu do żywności i podstawowej opieki zdrowotnej. Wszystko to przekłada się na zwiększoną potrzebę pomocy humanitarnej i medycznej na miejscu.  

Szpital w Sokoto niesie nadzieję osobom, które potrzebują natychmiastowej pomocy w związku z zachorowaniem na nomę. Wsparcie otrzymują też ci, którzy przeżyli tę bolesną i deformującą twarz chorobę, a teraz wymagają dalszego leczenia i operacji rekonstrukcyjnych. Tutaj czeka na nich zespół medyczny gotowy do udzielenia nieodpłatnego, specjalistycznego wsparcia medycznego na najwyższym poziomie. 

Gdy szpital jest daleko

Grema mieszka z rodziną w stanie Jobe w Nigerii. Kiedy jego mały synek Mohammed zachorował na nomę, nie wiedzieli, że to ta choroba ani gdzie szukać pomocy. W końcu ktoś powiedział im o szpitalu w Sokoto. Po dwudniowej podróży dotarli na miejsce. Niestety było już za późno, aby zapobiec chorobie. Twarz małego Mohammeda była zdeformowana, a chłopiec był osłabiony z powodu silnego niedożywienia. Nigeria, 2016

Kiedy synek Gremy (na zdjęciu), mały Mohammed, zachorował na nomę, nie wiedzieli, że to ta choroba. W końcu ktoś powiedział im o szpitalu w Sokoto. Po dwudniowej podróży dotarli na miejsce. Niestety było już za późno, aby zapobiec chorobie.

Pacjenci pod naszą opieką spędzają w szpitalu w Sokoto wiele czasu. Choć dni mijają tutaj powoli, na miejscu czuć prawdziwego ducha wspólnoty. Rodziny razem przygotowują posiłki i śpiewają wraz z zespołem troszczącym się o dobrostan psychiczny naszych podopiecznych. Matki rozmawiają o stanie zdrowia swoich dzieci. Rodziny wymieniają się pomysłami, jak wesprzeć finansowo swoich bliskich, którzy zostali w domu. Do szpitala wracają regularnie na kolejne etapy leczenia. 

 

Jak pomagamy ludziom dotkniętym nomą?

Osobom chorującym na nomę zapewniamy dostęp do opieki medycznej i leków ratujących życie, a także operacji rekonstrukcyjnych.  

Doktor Muhammad Abubakar Lawal, chirurg plastyczny, podczas operacji. Cztery razy do roku zespół wysoko wykwalifikowanych chirurgów plastycznych i szczękowo-twarzowych, anestezjologów i pielęgniarek z całego świata przyjeżdża do szpitala w Sokoto, aby przeprowadzić operacje rekonstrukcyjne zmieniające życie pacjentów dotkniętych nomą. Na sali operacyjnej zespół spędza wiele godzin, operując skomplikowane przypadki. Operacja przedstawiona na zdjęciu została przeprowadzona w całości przez zespół z Nigerii. Nigeria, 2023

W styczniu 2017 roku zespół terenowy Szpitala Noma w Sokoto rozpoczął aktywne poszukiwanie przypadków zachorowań na nomę w stanie Sokoto. Tutaj, w wiosce Sayinna, zespół pokazuje ulotki, aby sprawdzić, czy ktoś ze zgromadzonych zidentyfikował przypadek choroby w okolicy. Zespół informuje osoby o czynnikach zwiększających ryzyko zachorowania na nomę i możliwości leczenia tej choroby we wczesnych stadiach. Tego dnia wykryto jeden przypadek nomy i umówiono się na wizytę w szpitalu. Nigeria, 2023

Prowadzimy działania prewencyjno-edukacyjne, dzięki którym osoby ze społeczności w stanach Sokoto, Kebbi i Zamfara uczą się rozpoznawać nomę i reagować natychmiast w przypadku zachorowania.  

Otaczamy pacjentów i pacjentki oraz ich bliskich wsparciem psychologicznym, dzięki któremu mogą przezwyciężyć lęki związane z przebyciem choroby, długotrwałym leczeniem oraz stygmatyzacją, której często doświadczyli.

Sześcioletnia Aisha mówi nieustannie o powrocie do szkoły. Chciałaby zostać nauczycielką. Na zdjęciu z mamą Huawą podczas pobytu na oddziale pooperacyjnym w szpitalu w Sokoto. Nigeria, 2023

Wesprzyj działania Lekarzy bez Granic w Sokoto

Razem z nami ratuj zdrowie i życie osób dotkniętych kryzysami humanitarnymi w Nigerii. 

Szacujemy, że koszt prowadzenia działań medycznych, humanitarnych i profilaktyczno-edukacyjnych przez Lekarzy bez Granic w Sokoto w 2024 roku wyniesie ponad 2,4 miliona euro.

przekazując darowiznę, pomożesz:

  • zapewnić dostęp do leków ratujących życie, specjalistycznego leczenia i pomocy psychologicznej osobom chorującym na nomę. Wesprzesz także nasze zespoły prowadzące działania prewencyjne w terenie.              
  • walczyć z niedożywieniem u dzieci, które jest poważnym problemem w Nigerii. Szacuje się, że w stanie Sokoto nawet 10% dzieci zagrożonych jest ciężkim niedożywieniem, które zwiększa podatność na inne choroby, także na nomę. W ramach działań prowadzonych z Ministerstwem Zdrowia w Nigerii zapewniamy pomoc dzieciom w specjalistycznych ośrodkach żywienia terapeutycznego.                                                                              
  • odpowiedzieć na nagłe kryzysy humanitarne, takie jak wybuchy epidemii chorób czy pomoc po katastrofach naturalnych.                                                                                                                                 
  • dać oparcie wykluczonym społecznościom. Lekarze bez Granic prowadzą działania rzecznicze mające na celu zwiększenie dostępu do wysokiej jakości pomocy medycznej i humanitarnej.  

Numer konta dla darczyńców biznesowych: 

40 1030 1944 7734 0001 1500 0000 (Bank Citi Handlowy) 

Tytuł przelewu: NOMA 
IBAN: PL 40 1030 1944 7734 0001 1500 0000  
SWIFT: CITIPLPX   

Liczy się każde wsparcie, która pozwoli nam skutecznie nieść pomoc w Sokoto. Dziękujemy!  

Masz więcej pytań? Skontaktuj się z nami:

Joanna Sękiewicz 
+48 533 468 552 
firmy@warsaw.msf.org 

Dobro naszych pacjentek i pacjentów oraz niezależność naszego działania są dla nas zawsze na pierwszym miejscu. Dlatego nie przyjmujemy darowizn od firm i branż, których podstawowa działalność może znaleźć się w bezpośrednim konflikcie z naszymi działaniami lub może ograniczać naszą zdolność do prowadzenia medycznych działań humanitarnych, w tym od firm farmaceutycznych i biotechnologicznych, przemysłu wydobywczego (na przykład ropy naftowej, gazu ziemnego, złota czy diamentów), koncernów tytoniowych i producentów broni.