Widok na placówkę zdrowotną Lekarzy bez Granic otoczoną namiotami w obozie dla osób przesiedlonych na obrzeżach Gomy. Demokratyczna Republika Konga, 2024
© Michel Lunanga
Widok na placówkę zdrowotną Lekarzy bez Granic otoczoną namiotami w obozie dla osób przesiedlonych na obrzeżach Gomy. Demokratyczna Republika Konga, 2024

Poprawa warunków życia jest kluczowa [RELACJA]

Epidemia małpiej ospy (mpox) w Demokratycznej Republice Konga rozprzestrzenia się w alarmującym tempie. Dr Tejshri Shah niedawno wróciła z Kiwu Północnego i dzieli się swoimi spostrzeżeniami na temat prewencji i leczenia choroby. 

relacja dr Tejshri Shah, dyrektorki generalnej Lekarzy bez Granic

W Gomie, stolicy prowincji Kiwu Północne, wiele osób, z którymi rozmawiałam, zdaje się wyczuwać, że nadchodzi coś nowego, niepewnego i przerażającego. Ale nikt nie jest jeszcze w stanie przewidzieć, co to będzie dla nich oznaczać i jak głęboko wpłynie na ich życie. 

Mpox endemiczny w Demokratycznej Republice Konga

Mpox, czyli małpia ospa, nie jest nowością w Demokratycznej Republice Konga. Choroba występuje endemicznie w kilku częściach kraju, a liczba przypadków rośnie od dekady. Jednak w Kiwu wirus zmutował do postaci, która wydaje się być łatwiej przenoszona między ludźmi, co jest istotnym powodem do niepokoju. Przypadki zachorowań na mpox odnotowano w bardzo gęsto zaludnionych obszarach, takich jak Goma (dwumilionowe miasto) oraz w miejscach, w których setki tysięcy ludzi szukały schronienia z powodu trwającego kryzysu zbrojnego w Kiwu Północnym. 

15 sierpnia Międzynarodowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła wzrost liczby przypadków mpox stanem zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym. Stało się tak z powodu rosnącej liczby zakażeń w kilku krajach, zwłaszcza w Afryce, w tym Demokratycznej Republice Konga. 

Według kongijskich władz w okresie od stycznia do 2 września 2024 roku odnotowano ponad 20 000 podejrzanych i potwierdzonych przypadków zachorowania na mpox oraz ponad 630 śmierci.

Ogniska epidemii koncentrują się w centralnej i północno-zachodniej częściach kraju. Potwierdzone przypadki odnotowano obecnie również w Kiwu Południowym i Północnym, gdzie prawie milion osób przesiedlonych żyje w stłoczeniu na niewielkim obszarze. Budzi to obawy przed poważnym dalszym dynamicznym rozprzestrzenieniem się choroby

Chociaż śmiertelność tego nowego szczepu małpiej ospy pozostaje ograniczona, nadal istnieją powody do niepokoju. Dlaczego? Ponieważ w Gomie i okolicach po prostu nie ma warunków niezbędnych do prewencji zachorowań. Zdolność do zapewnienia opieki pacjentom zagrożonym powikłaniami po mpox – małym dzieciom, osobom z zaawansowanym HIV – pozostaje ograniczona. 

Nieludzkie warunki życia

Jak możemy oczekiwać, że rodziny mieszkające w prowizorycznych schronieniach, bez czystej wody, urządzeń sanitarnych, a nawet mydła, wdrożą środki zapobiegawcze? Jak niedożywione dzieci mogą mieć siłę, by zapobiec powikłaniom? I jak możemy oczekiwać, że ten wariant mpox – który jest przenoszony głównie przez kontakty seksualne – nie rozprzestrzeni się w miejscach przesiedleń, biorąc pod uwagę dramatyczny poziom przemocy seksualnej, która dotyka mieszkające tam dziewczęta i kobiety? 

Dr Tejshri Shah, dyrektorka generalna Lekarzy bez Granic, w obozie dla osób przesiedlonych na obrzeżach Gomy. Demokratyczna Republika Konga, 2024
Dr Tejshri Shah, dyrektorka generalna Lekarzy bez Granic, w obozie dla osób przesiedlonych na obrzeżach Gomy. Demokratyczna Republika Konga, 2024, zdjęcie: Renzo Fricke/MSF

Lekarze bez Granic wielokrotnie zwracali uwagę na nieludzkie warunki życia ludzi w obozach oraz rażące luki w pomocy humanitarnej. Ponad dwa lata po początku tak zwanego „kryzysu M-23” i wywołanych przez niego masowych wysiedleń, rodzinom mieszkającym w przepełnionych obozach nadal brakuje najważniejszych rzeczy: żywności, wody, podstawowych artykułów higienicznych, a także dostępu do urządzeń sanitarnych i opieki zdrowotnej. 

Przemoc seksualna

Podczas rozmów z osobami, które przeżyły gwałt, pewna kobieta powiedziała mi, że mieszka z siedmiorgiem dzieci pod plastikową płachtą. Jej partner porzucił ją po gwałcie. Dla kobiet takich jak ona wypróbowane i przetestowane rozwiązania zapobiegające rozprzestrzenianiu się epidemii małpiej ospy są niewyobrażalnie trudne do wdrożenia.

Jeśli pojawi się u niej wysypka spowodowana ospą, powinna koniecznie zmieniać pościel, dokładnie wszystko umyć, zdezynfekować swoje rzeczy i pozostać w izolacji do czasu wyzdrowienia. Ale jak może umyć się bez mydła i mając do dyspozycji tylko kilka litrów wody dziennie? Jak może odizolować się i chronić swoje dzieci, mieszkając z nimi w maleńkim, prowizorycznym schronieniu? Jeśli się odizoluje, kto zdobędzie jedzenie dla dzieci? Kto będzie zbierał drewno na opał? Kto uspokoi noworodka? 

Dowiedz się więcej:

Zbliżenie na rękę pacjenta podczas badań Lekarzy bez Granic w kierunku mpoxu. Demokratyczna Republika Konga, 2024

Czym jest małpia ospa? Siedem pytań i odpowiedzi

Odpowiadamy na najważniejsze pytania związane z tą chorobą.
Więcej
© Michel Lunanga

Konieczna poprawa warunków życia

Dla niej i wszystkich tych, którzy szukali schronienia w obozach dla uchodźców, epidemia mpox jest tylko kolejnym wyzwaniem w potoku problemów. I, szczerze mówiąc, nie jest to najpilniejszy z nich, biorąc pod uwagę codzienne zmagania, w tym wybuchy innych chorób zagrażających życiu, takich jak odra czy cholera. 

Jednak mpox istnieje i należy się nim zająć. Aby sprostać temu nowemu, dodatkowemu wyzwaniu, musimy ułatwić ludziom przetrwanie. Zaczyna się to od słuchania ludzi, zrozumienia ich potrzeb i zapewnienia im podstawowych środków kontroli zakażeń: wody, mydła, środków dezynfekujących, instalacji sanitarnych. Są to proste, ale niezbędne środki. Nie możemy polegać wyłącznie na pojawieniu się szczepionek przeciw małpiej ospie, aby rozwiązać problem. Poprawa warunków życia ludzi jest również kluczowym czynnikiem w walce z takimi epidemiami. 

Na wejściach do obozów dla osób przesiedlonych sprawdzana jest temperatura. To jedno z działań mające na celu wykrycie potencjalnych przypadków mpox. Kobieta na zdjęciu jest w takcie badania, nie ma stwierdzonej choroby. Demokratyczna Republika Konga, 2024
Na wejściach do obozów dla osób przesiedlonych sprawdzana jest temperatura. To jedno z działań mające na celu wykrycie potencjalnych przypadków mpox. Kobieta na zdjęciu jest w takcie badania, nie ma stwierdzonej choroby. Demokratyczna Republika Konga, 2024, zdjęcie: Michel Lunanga

Wraz z organami ochrony zdrowia, nasze zespoły dokładają wszelkich starań, aby zapewnić opiekę i podnieść świadomość osób mieszkających na tych terenach, tak jak robimy to w innych częściach kraju dotkniętych epidemią mpox. Podobnie jak wielu innych, mamy nadzieję, że długo oczekiwane szczepionki dotrą do kraju tak szybko, jak to możliwe. Jednak podmioty rządowe i pozarządowe muszą również pilnie podjąć podstawowe środki zapobiegawcze, dostosowane do potrzeb i realiów ludzi. 

Dr Tejshri Shah, dyrektorka generalna Lekarzy bez Granic, jest pediatrką specjalizującą się w chorobach zakaźnych.

News

wojna w Sudanie
sudan

Sudan: ponad połowa ludności potrzebuje pomocy humanitarnej

Więcej
Promotorka zdrowotna Lekarzy bez Granic rozmawia z kobietami w trakcie konsultacji w ośrodku organizacji na wyspie Lesbos. Grecja, 2022

Pomagamy, choć mniej chętnie. Zwłaszcza uchodźcom i migrantom

Więcej
Pielęgniarka Anastasia Prudnikova monitoruje ranną pacjentkę w pociągu medycznym Lekarzy bez Granic. W trakcie wojny wielu pacjentów zostało ewakuowanych z miejsc w pobliżu linii frontu do centralnej i zachodniej części kraju. Ukraina, 2022

Kobiety wspierają kobiety, mężczyźni oddają krew [Barometr Humanitarny]

Więcej
Senka Stojanović podczas pracy jako chirurg w Jemenie, 2016 rok
Bangladesz

Senka Stojanović: zagrożenie mogło nadejść w każdej chwili

Więcej

Międzynarodowy Dzień Gruźlicy: czy grozi nam regres w walce z chorobą?

Więcej
Walki i przemoc wybuchły w Chartumie w połowie kwietnia. Sudan, 2023

Lekarze bez Granic przed Radą Bezpieczeństwa ONZ: Wojna w Sudanie to wojna przeciwko ludziom

Więcej
Ogrodzenie z drutu na granicy polsko-białoruskiej. Polska, 2021
Białoruś

Zmiana ustawy o prawie azylowym w Polsce stanowi bezpośrednie zagrożenie dla ludzkiego życia 

Więcej
Widok na zmilitaryzowaną granicę polsko-białoruską. Od listopada 2022 roku Lekarze bez Granic zapewniają pomoc medyczną uchodźcom na Podlasiu, we współpracy z aktywistami i innymi organizacjami społecznymi. Polska, 2024
Białoruś

The consequences of violence on the Poland-Belarus border [MSF REPORT]

Więcej
Demokratyczna Republika Konga

DRK: śmierć pracownika Lekarzy bez Granic

Więcej
Zniszczone ulice i budynki w mieście Bajt Lahija na północy Gazy. Strefa Gazy, luty 2025
Palestyna

Strefy Gazy: na północy nie ma już nic 

Więcej
Widok na zmilitaryzowaną granicę polsko-białoruską. Od listopada 2022 roku Lekarze bez Granic zapewniają pomoc medyczną uchodźcom na Podlasiu, we współpracy z aktywistami i innymi organizacjami społecznymi. Polska, 2024

Konsekwencje przemocy na granicy polsko-białoruskiej [RAPORT]

Więcej
Monika Ślósarska, koordynatorka projektu Lekarzy bez Granic. Mjanma, 2022
Bangladesz

Monika Ślósarska: najważniejsze to skupić się na tym, co możemy zrobić

Więcej
Palestyna

Lekarze bez Granic opłakują śmierć dziewiątego pracownika w Gazie 

Więcej
Dzieci bawią się na gruzach niedaleko przychodni Lekarzy bez Granic w mieście Gaza. Strefa Gazy, 2024
Palestyna

Strefa Gazy: Lekarze bez Granic o tymczasowym zawieszeniu broni

Więcej
Widok na zmilitaryzowaną granicę polsko-białoruską. Od listopada 2022 roku Lekarze bez Granic zapewniają pomoc medyczną uchodźcom na Podlasiu, we współpracy z aktywistami i innymi organizacjami społecznymi. Polska, 2024

Polska: oświadczenie Lekarzy bez Granic

Więcej
Zespół Lekarzy bez Granic i wolontariusze próbują uruchomić ponownie szpital, korzystając z dostępnych materiałów. Sudan, 2023

Sudan: zawieszenie działalności kluczowego szpitala w Chartumie

Więcej