Strefa Gazy: list otwarty Lekarzy bez Granic do przywódców UE

Hipokryzja i bezczynność Unii Europejskiej i państw członkowskich pozwoliły Izraelowi na bezkarne kontynuowanie masakry Palestyńczyków w Strefie Gazy – mówili przedstawiciele organizacji na konferencji prasowej w Brukseli 16 czerwca 2025 roku.  

Szanowna Przewodnicząca Komisji Europejskiej, szanowny Przewodniczący Rady Europejskiej, szanowna Przewodnicząca Parlamentu Europejskiego, szanowni Przywódcy europejscy, 

Wojnie w Gazie pozwolono stać się jedną z najbardziej okrutnych, śmiertelnych i bezlitosnych wojen przeciwko ludziom. Domy, szpitale, targi, wodociągi, drogi i sieci energetyczne w Gazie zostały zniszczone przez siły izraelskie, nie przez nieuwagę, lecz z rozmysłem. To, czego jesteśmy świadkami, to wykalkulowane unicestwienie systemów, które podtrzymują życie. Jest to czystka etniczna opakowana w retorykę obrony bezpieczeństwa, przeprowadzanej przy całkowitym braku poszanowania dla międzynarodowego prawa humanitarnego oraz praw człowieka.  

Codzienne okrucieństwa w Gazie nie dzieją się w cieniu. Dochodzi do nich na naszych oczach. Są bezwstydne w swojej brutalności.  

Od ponad 20 miesięcy władze oraz siły Izraela prowadzą druzgocącą kampanię przeciwko Palestyńczykom w Gazie. Na co dzień zespoły Lekarzy bez Granic (Médecins Sans Frontières, MSF) są świadkami schematów spójnych z ludobójstwem poprzez celowe działania sił izraelskich, w tym masowe zabójstwa, niszczenie niezbędnej infrastruktury cywilnej oraz blokady, które odcinają dostęp do żywności, wody, lekarstw i innego podstawowego zaopatrzenia humanitarnego. Izrael systematycznie niszczy warunki niezbędne do życia dla Palestyńczyków.  

Niedawne retrospektywne badanie umieralności, przeprowadzone przez Lekarzy bez Granic oraz nasz oddział epidemiologiczny Epicentre, pokazało, że od 7 października 2023 roku niemal dwa procent naszego personelu w Gazie oraz osób w ich gospodarstwach domowych zmarło. Trzy czwarte z nich zginęło z powodu urazów związanych z działaniami wojennymi. Ten współczynnik jest spójny z danymi Ministerstwa Zdrowia w Gazie, które informuje, że do 4 czerwca 2025 roku w Gazie zostało zabitych 55 000 osób. W badaniu Lekarzy bez Granic 40 procent osób zmarłych z powodu obrażeń to dzieci poniżej 10. roku życia. Ten brak poszanowania dla życia cywilów wskazuje, że wojna prowadzona przez Izrael to wojna całkowicie przeciwko Palestyńczykom.  

11 czerwca w przychodni Al Mawasi, wspieranej przez Lekarzy bez Granic, przyjęto 32 ofiary, w tym trzy osoby martwe w chwili przybycia. Zostały postrzelone w drodze do punktu dystrybucji żywności prowadzonego przez Gaza Humanitarian Foundation (GHF).  

To nie był odizolowany przypadek.  

Trzy dni wcześniej zespoły w szpitalu Nassera przyjęły 40 pacjentów, większość z ranami postrzałowymi. To główny szpital referencyjny dla tysięcy pacjentów na południu Gazy; to także szpital, który jest ledwo zdolny dalej działać z powodu powtarzających się nakazów ewakuacji oraz ograniczeń w poruszaniu się nałożonych na personel i pacjentów. Organizacje humanitarne postawiły tymczasowe placówki, aby uzupełnić luki, lecz nie może to zastąpić w pełni funkcjonujących szpitali. W ostatnich tygodniach zespoły Lekarzy bez Granic przyjęły do szpitala Nassera ponad 500 pacjentów wymagających opieki medycznej oraz wspierały personel medyczny szpitala w odpowiedzi na powtarzające się masowe napływy ofiar z powodu nieustających bombardowań i ataków.  

GHF rozpoczęło swoje działania 27 maja w ramach planu izraelsko-amerykańskiego, który instrumentalizuje pomoc humanitarną. Od tego czasu setki Palestyńczyków było leczonych w szpitalach, a wielu zostało zabitych po tym, jak zostali postrzeleni w punktach dystrybucji pomocy, czekając na otrzymanie podstawowych środków do przetrwania. Jeden z naszych pracowników w Gazie podzielił się obserwacją, że niektórzy wrócili z punktów dystrybucji z workiem mąki, inni – z całunem. 

Pomoc humanitarna wykorzystywana jest jako broń. Używa się jej jako formy nacisku, aby przymusowo przesiedlić ludzi, osiągnąć cele wojskowe lub jest całkowicie blokowana. Pomoc humanitarna nie jest kartą przetargową. To ostatnia deska ratunku. Odmawianie jej to kara zbiorowa – zbrodnia wojenna.  

Od października 2023 roku opieka zdrowotna była nieustannie atakowana. Personel Lekarzy bez Granic i pacjenci byli zmuszeni do opuszczenia co najmniej 18 różnych placówek medycznych i doświadczyli 50 incydentów, w tym ataków z powietrza na szpitale, pocisków czołgowych wystrzelonych w schronienie na obszarze wyłączonym z działań zbrojnych, ofensyw naziemnych na ośrodki medyczne, ostrzelania konwojów. 11 naszych pracowników zostało zabitych. Nie jesteśmy w tym doświadczeniu wyjątkowi, ataki te dzieją się w całym sektorze pomocy humanitarnej. Są częścią systemowego braku poszanowania dla międzynarodowego prawa humanitarnego, w tym Rezolucji 2286 Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych dotyczącej ochrony misji medycznej.  

Lekarze bez Granic, podobnie jak wiele innych organizacji, wielokrotnie wzywali do natychmiastowego i bezwarunkowego zawieszenia broni, nieograniczonego dostępu pomocy humanitarnej oraz przestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego – w tym w odniesieniu do placówek medycznych i personelu medycznego – przez wszystkie strony konfliktu, w tym Hamas. Ale wojskowa ofensywa przeciwko oblężonym ludziom trwa nadal i z każdym dniem staje się coraz bardziej brutalna. 

Unia Europejska i rządy państw europejskich dysponują środkami politycznymi, gospodarczymi i dyplomatycznymi, które mogą wywrzeć realną presję na Izrael, aby zaprzestał ataków i otworzył przejścia graniczne w Strefie Gazy, zapewniając nieograniczony dostęp do pomocy humanitarnej. Nie są to narzędzia teoretyczne – można je skutecznie wykorzystać w obronie prawa międzynarodowego i w celu ochrony ludności cywilnej. 

Unia Europejska i wielu jej przywódców zdecydowało się ostatnio skrytykować Izrael, ale są to puste słowa, ponieważ nie podejmują oni jednocześnie konkretnych działań niezbędnych do powstrzymania rzezi i z hipokryzją nadal dostarczają Izraelowi broń, która zabija, rani ogniem lub trwale okalecza ludzi, którzy trafiają do naszych szpitali. To musi się skończyć. 

Nie ma czasu na wahanie i na nieludzkie podwójne standardy. Wasze słowa i działania to sprawdzian wiarygodności i przywództwa. Teraz nadszedł moment, który określi waszą spuściznę i zadecyduje, czy prawo mające na celu ochronę ludności cywilnej podczas wojny ma jakiekolwiek znaczenie. Wymaga to odwagi politycznej, odpowiedzialności prawnej i moralnego zaangażowania. Skala cierpień w Strefie Gazy wymaga czegoś więcej niż tylko pustej retoryki. 

Każde opóźnienie, każda niejednoznaczność i każda polityka, która pozwala tej machinie zniszczenia działać bezkarnie, jest aktem współudziału. 

Wzywamy Unię Europejską i jej 27 państw członkowskich do podjęcia zdecydowanych działań i wykorzystania wpływów, jakie mają do dyspozycji w przypadku Izraela, w celu: 

ZNIESIENIA BLOKADY 

Blokowanie pomocy ratującej życie nie jest uzasadnionym środkiem bezpieczeństwa – jest zbrodnią wojenną. Twierdzenia o przechwytywaniu pomocy nie mogą uzasadniać wstrzymywania pomocy humanitarnej dla ponad dwóch milionów ludzi. To kara zbiorowa. Każde opóźnienie ludzie przypłacają życiem. 

OBRONY DZIAŁAŃ HUMANITARNYCH 

Należy odrzucić wszelkie mechanizmy, które instrumentalizują pomoc humanitarną lub wykorzystują ją jako kartę przetargową. Pomoc musi być oparta na potrzebach. Polityka podporządkowywania pomocy humanitarnej strategii wojskowej jest nie tylko cyniczna, ale także śmiercionośna. 

CZYNY, A NIE SŁOWA 

Wiele rządów europejskich wypowiadało się na temat przerażających okrucieństw, których Izrael dopuszcza się w Strefie Gazy, a mimo to nadal wysyła broń, która zabija naszych pacjentów i współpracowników. Rządy muszą zaprzestać współudziału w tej kampanii czystki etnicznej. 

ZWIĘKSZENIA LICZBY EWAKUACJI MEDYCZNYCH 

Obecnie około 13 000 osób, w tym ponad 4 500 dzieci, nadal pilnie potrzebuje ewakuacji medycznej (WHO) z prawem do powrotu. Niemniej jednak, pomimo tych potrzeb i udowodnionych wcześniej możliwości Unii Europejskiej, tylko kilkaset osób zostało przyjętych przez państwa członkowskie UE. Państwa członkowskie muszą zrobić więcej, aby pokazać, że solidarność to nie tylko słowa. 

Możecie i musicie działać natychmiast. 

Z poważaniem, 
Dr Christos Christou, Prezes międzynarodowego ruchu Lekarzy bez Granic 

Christopher Lockyear, Sekretarz Generalny Lekarzy bez Granic 

Stanowisko Lekarzy bez Granic po spotkaniu 15 lipca 2025 roku