Tabletki na dłoni
© Michel Lunanga/MSF
Tabletki po lewej stronie to pierwszorazowa terapia antyretrowirusowa, tabletki pośrodku to terapia dla uprzednio leczonych, a po prawej – leczenie dla pacjentów, którzy nie odpowiadają na pierwsze dwa modele.

Demokratyczna Republika Konga: 20 lat walki z HIV/AIDS [GALERIA ZDJĘĆ]

Dwudziestolecie działalności centrum leczenia w Kinszasie ma dla Lekarzy bez Granic i wielu pacjentów gorzki smak. Pomimo znaczących sukcesów, do których Lekarze bez Granic przyczynili się wraz z innymi podmiotami, postęp w walce z HIV/AIDS pozostaje zbyt wolny. Mając to w pamięci, chcemy przyjrzeć się bliżej minionym dwóm dekadom.  

Zespoły Lekarzy bez Granic w Demokratycznej Republice Konga prowadzą działania na rzecz upowszechniania wiedzy i profilaktyki HIV/AIDS od połowy lat 90-tych. Pierwszy ośrodek leczenia w Kinszasie założyliśmy w 2002 r.

Od tego czasu Lekarze bez Granic często odgrywali znaczącą rolę w tworzeniu nowych, innowacyjnych modeli opieki i wsparcia dla osób żyjących z HIV. Ostatnie dwie dekady były naznaczone ciągłą walką o to, aby: 

leczenie antyretrowirusowe (ART) było dostępne dla wszystkich, 

doprowadzić do zmian w prawie i mentalności, 

poprawić jakość opieki w stolicy Kinszasie i w całym kraju, 

mówić głośno o brakach w opiece, 

naciskać na krajowych i międzynarodowych partnerów, 

zwiększyć zasoby potrzebne do rozwiązania ogromnych wyzwań związanych z HIV/AIDS w Demokratycznej Republice Konga.   

Dwudziestolecie działalności centrum leczenia w Kinszasie, stolicy Demokratycznej Republice Konga ma dla Lekarzy bez Granic i wielu pacjentów gorzki smak. Pomimo znaczących sukcesów, do których Lekarze bez Granic przyczynili się wraz z innymi podmiotami, postęp w walce z HIV/AIDS pozostaje zbyt wolny.  

Według najnowszych dostępnych danych UNAIDS, ponad 500 000 osób żyje dziś z HIV w tym kraju, a jedna na pięć osób nadal nie ma dostępu do leczenia. W 2021 roku HIV/AIDS był odpowiedzialny za prawie 14 000 zgonów, a blisko 20 000 kolejnych osób zostało zakażonych wirusem.  

 Mając to w pamięci, chcemy przyjrzeć się bliżej minionym dwóm dekadom.  

Zaawansowany HIV nie jest synonimem śmierci

Dwoje obejmujących się ludzi
Para Jean Kamunga Mujanayi i Angelique Mundele Kikwa, byli pacjenci Centrum Szpitalnego Kabinda. Demokratyczna Republika Konga, 2017 r.

Podobnie jak ponad 80 procent pacjentów specjalistycznej placówki Lekarzy bez Granic, Jean Kamunga Mujanayi i Angelique Mundele Kikwa mogli zostać wypisani ze szpitala, udowadniając po raz kolejny, że zaawansowany HIV nie jest synonimem śmierci. Niestety, w Demokratycznej Republice Konga wciąż brakuje leczenia dla pacjentów w zaawansowanym stadium choroby, szczególnie z powodu braku funduszy.  

Gruźlica jedną z najczęstszych infekcji wśród osób z HIV

Próbki do badań
To płytki z krwią zakażoną gruźlicą. Demokratyczna Republika Konga, 2016

Choroba ta jest jedną z najczęstszych infekcji wśród osób żyjących z HIV i główną przyczyną śmierci. W Centrum Szpitalnym Kabinda w Kinszasie Lekarze bez Granic rozwinęli najnowocześniejszą wiedzę w zakresie leczenia pacjentów z wirusem HIV, którzy zachorowali na gruźlicę. W szpitalnym laboratorium mikrobiologicznym możliwe jest szybkie wykrywanie bakterii odpornych na antybiotyki.

Walka ze stygmatyzacją

Kobieta przy oknie
Portret Mireille*, pacjentki żyjącej z HIV, 2016 r. 

„Zostałam poddana badaniom w czasie ciąży, podczas której bardzo schudłam. Byłam zakażona HIV i byłam w ciąży z bliźniakami. Kiedy otrzymałam wynik, mój mąż nie wytrzymał. Porzucił mnie. Podczas porodu tylko jedno z moich dzieci urodziło się bez HIV i przeżyło. Byłam bardzo przygnębiona. Na szczęście wspierała mnie sieć osób żyjących z HIV. Stopniowo wracałam do życia. Nauczyłam się, że nawet jeśli mam HIV, nie czeka mnie śmierć. Teraz chcę stać się przykładem”. 

W Demokratyczna Republika Konga dyskryminacja osób żyjących z HIV przyczynia się do rozprzestrzeniania i nasilenia epidemii. Z obawy przed wyróżnieniem i odrzuceniem, wielu nie ma odwagi poddać się badaniom lub próbuje ukryć swoje leczenie, ryzykując jego przerwanie. W ciągu ostatnich 20 lat Lekarze bez Granic przeprowadzili kilka kampanii na rzecz walki ze stygmatyzacją i wspierali organizacje osób żyjących z HIV w codziennej walce.

*imię zmienione 

Pokaz mody z udziałem aktywistów żyjących z HIV

Kobiety w lokalnych strojach
Pokaz mody z udziałem aktywistów żyjących z HIV w Kinszasie. Demokratyczna Republika Konga, 2012 r.

W marcu 2012 roku publiczność składająca się z ponad 200 dziennikarzy, polityków, aktywistów oraz przedstawicieli organizacji krajowych i międzynarodowych uczestniczyła w wyjątkowym wydarzeniu w Kinszasie. W ramach kampanii „HIV/AIDS w Demokratycznej Republice Konga: ignorowany stan wyjątkowy” Lekarze bez Granic we współpracy z Médecins du Monde i krajową siecią pacjentów z HIV RENOAC zorganizowali pokaz mody z udziałem osób żyjących z HIV. Celem było przełamanie tabu wokół HIV i zademonstrowanie siły pacjentów w terapii antyretrowirusowej w czasie, gdy dostęp do niej był ograniczony i zagrożony.  

Trudna wiadomość o bliskiej osobie

Kobieta na ulicy
Demokratyczna Republika Konga, 2019 r.

Ta kobieta właśnie została poinformowana, że jej ciotka zmarła na AIDS.

 Według UNAIDS, w 2021 roku w Demokratycznej Republice Konga z powodu HIV/AIDS zmarło 14 000 osób. To prawie 40 każdego dnia. Wielu z tych zgonów można by zapobiec, gdyby kraj miał niezbędne środki na profilaktykę, testy, leczenie i opiekę.

Dzieci żyjące z HIV

Pomalowana ręka dziecka
Hospitalizowane dziecko podczas zajęć z malowania na ścianie. Demokratyczna Republika Konga, 2018 r.

Szacuje się, że w 2021 roku w Demokratycznej Republice Konga ponad 70 000 dzieci żyje z HIV, ale mniej niż 25 000 jest na terapii antyretrowirusowej (ART). Zapobieganie, wykrywanie i leczenie pediatrycznego HIV pozostają głównymi wyzwaniami w tym kraju. Ze względu na brak zasobów, szkoleń lub dostępnych testów, testowanie kobiet w ciąży na obecność wirusa HIV jest bardzo ograniczone, podobnie jak dostarczanie ART tym, u których wykryto obecność wirusa. Wiele dzieci urodzonych przez matki zakażone wirusem HIV nadal nie ma dostępu do testów lub leczenia pediatrycznego po urodzeniu, zwłaszcza z powodu niedoborów pediatrycznych ART.   

Od otwarcia w 2008 roku do 2022 roku w Centrum Szpitalnym Kabinda przyjęto ponad 700 dzieci żyjących z HIV.  

Wciąż obecne oblicze choroby

U Jeana (imię zmienione) zdiagnozowano HIV w 2010 r. W 2019 r. po raz pierwszy był hospitalizowany. Kilka tygodni później musiał pilnie wrócić do szpitala. Demokratyczna Republika Konga, 2019
U Jeana (imię zmienione) zdiagnozowano HIV w 2010 r. Demokratyczna Republika Konga, 2019 r.

To zdjęcie podkreśla oblicze zaawansowanego HIV w Demokratycznej Republice Konga. Oblicze, które dzisiaj jest nadal bardzo obecne. Zbyt wielu pacjentów trafia do centrum szpitalnego Kabinda w stanie krytycznym. Ten widok przypomina o wielu przeszkodach napotkanych przed hospitalizacją: brak informacji, środków finansowych lub opieki w pobliżu domu, zaprzeczanie chorobie z obawy przed stygmatyzacją, rezygnacja z leczenia z powodu przymuszenia lub braku zaopatrzenia, początkowe uciekanie się do rozwiązań tradycyjnych lub duchowych, itp.

News

Nigeria

Notatki z Maiduguri: relacja naszego pracownika z Nigerii

Więcej
Na oddziale intensywnej terapii noworodków w szpitalu Al Helou w północnej Gazie wiele dzieci dzieli jeden inkubator z powodu braku zaopatrzenia. Wspólne korzystanie z jednego inkubatora znacznie zwiększa ryzyko zakażenia. Układ odpornościowy noworodków, zwłaszcza wcześniaków, nie jest jeszcze w pełni rozwinięty. Strefa Gazy, 2025
Palestyna

Gaza nie może czekać

Więcej
Palestyna

Stanowisko Lekarzy bez Granic: UE ponownie zawiodła ludzi w Gazie  

Więcej
Palestyna

Strefa Gazy: Lekarze bez Granic obserwują bezprecedensowy wzrost niedożywienia

Więcej
Mężczyzna niesie dziecko pośród zniszczeń. Strefa Gazy, październik 2023
Palestyna

Wśród rodzin naszego personelu w Gazie niemal połowa zabitych to dzieci [BADANIE]

Więcej
30-letni Sadiq Yaqoobi jest pielęgniarzem. Podaje trzyletniemu chłopcu, Alisinie, leki na zapalenie płuc. Chłopiec będzie wymagał skierowania do szpitala na dalsze leczenie. Afganistan, 2025
afganistan

Afganistan: pomoc medyczna w najdalszych zakątkach prowincji Bamian 

Więcej
Ciężko zniszczony szpital Al Shifa w mieście Gaza. Strefa Gazy, luty 2025
Palestyna

Strefa Gazy: rodzina pracowników Lekarzy bez Granic ranna

Więcej
Palestyna

Strefa Gazy: pracownik Lekarzy bez Granic zabity 3 lipca

Więcej
W Katsinie, w Nigerii, zespoły Lekarzy bez Granic prowadzą sesje o niedożywieniu. Niedożywienie prowadzi m.in. do zahamowania rozwoju kognitywnego dzieci. Zabawa zapewnia dziecku stymulację i wspiera w uczeniu się. Nigeria, 2025, zdjęcie: Zoe Bennell/MSF

Siła zabawy: pięć okoliczności, w których zabawa zmienia życie dzieci

Więcej
Hanan gotuje na otwartym ogniu. To jedyny sposób, aby wyżywić rodzinę. Strefa Gazy, 2025
Palestyna

Strefa Gazy: list otwarty Lekarzy bez Granic do przywódców UE

Więcej
29-letnia Beatrice pochodzi z Sierra Leone. Przyjechała do Libanu w 2022 roku, by znaleźć pracę i wesprzeć swoją matkę i dwójkę dzieci. Mieszka z trzema innymi migrantkami na południowych przedmieściach Bejrutu. Cztery miesiące temu złamała obie kostki, próbując uchronić się przed izraelskim nalotem. Liban, 2025
Liban

Uwięzione i wykorzystywane: migrantki w Libanie 

Więcej
Palestyna

Dziesiątki Palestyńczyków zabitych w punktach dystrybucji żywności

Więcej
Zniszczone ulice i budynki w mieście Bajt Lahija na północy Gazy. Strefa Gazy, luty 2025
Palestyna

Oświadczenie na temat dystrybucji pomocy humanitarnej w Strefie Gazy

Więcej
Personel Lekarzy bez Granic rozmawia z bliską osobą pacjenta i tłumaczy jego stan zdrowia. Sudan Południowy, 2024
Sudan Południowy

Gdy liczy się każda minuta: pierwsze 72 godziny epidemii 

Więcej
Pielęgniarka podaje dziecku wodę w placówce medycznej Lekarzy bez Granic w Tawili, w Darfurze Północnym. Sudan, 2025. Zdjęcie: MSF
sudan

Matka przyjechała do nas na wielbłądzie 

Więcej
Bangladesz

Ponad 100 dni od cięć USAID: chaos, zamieszanie, katastrofa dla ludzi dotkniętych kryzysami

Więcej