Wojna w Ukrainie: działania Lekarzy bez Granic

Wojna na wschodzie Ukrainy toczy się od 2014 roku. Pod koniec lutego 2022 roku, po trwającym od ośmiu lat konflikcie w obwodach donieckim i ługańskim, siły rosyjskie zaatakowały wiele miejsc na terenie całej Ukrainy. Doprowadziło to do wybuchu wojny na pełną skalę.  

W odpowiedzi na eskalację konfliktu i potrzeby humanitarne Lekarze bez Granic zwiększyli skalę działań w Ukrainie.    

Nasza mapa działań i obecność zależą od potrzeb mieszkańców oraz kwestii bezpieczeństwa. Reagujemy na zmieniający się kontekst w tym konflikcie.  

Zespoły Lekarzy bez Granic prowadzą działania na wschodzie (obwód charkowski, dniepropietrowski i doniecki) i południu (obwód mikołajowski i chersoński) Ukrainy oraz w środkowej części kraju.  

Nasze zespoły składają się z około 350 osób, z czego zdecydowaną większość stanowią pracownicy zatrudnieni lokalnie.   

Zespoły Lekarzy bez Granic w Ukrainie przekazują niezbędne zaopatrzenie placówkom medycznym. Prowadzimy szkolenia i kliniki mobilne, zapewniamy leki, opiekę fizjoterapeutyczną i z zakresu zdrowia psychicznego. Ewakuujemy pacjentów i rannych, wspieramy oddziały ratunkowe. 

Świadectwa ludzi z Ukrainy

Zespół Lekarzy bez Granic ewakuował pociągiem medycznym ranną Tetianę ze wschodu Ukrainy do Lwowa.  

– 18 kwietnia 2023 roku straciłam nogę. Targ, na którym pracowałam jako sprzedawczyni w Ukrajinśku, w obwodzie donieckim, został trafiony pociskami rakietowymi, a ja zostałam poważnie ranna. Kiedy lekarze z Lekarzy bez Granic zabrali mnie do szpitala na zachodzie kraju, czułam się zagubiona. Nie wiedziałam, jak poradzę sobie z amputacją. Teraz mam protezę, mieszkam z synem w Kijowie i w wieku 72 lat cieszę się, że przeżyłam – opowiada Tetiana. 

Wpłać darowiznę na działania Lekarzy bez Granic

Ratujemy zdrowie i życie w ponad 70 krajach na świecie, w tym w Ukrainie. Wpłać teraz i wesprzyj nasze działania. Dziękujemy!

Lekarze bez Granic w Ukrainie w 2023 roku

Konsekwencje wojny

Brutalna wojna nadal przynosi ofiary śmiertelne, rannych i przesiedlenia. Sześć milionów ludzi zostało zmuszonych do przesiedlenia się i szukania bezpieczeństwa poza granicami kraju (UNHCR). Ponad trzy miliony osób zostały przesiedlone w obrębie kraju (IOM).  

Na wschodzie i południu kraju regularnie dochodzi do ostrzału i walk, co niebywale utrudnia życie na tych obszarach. Tysiące osób, z których większość to osoby starsze lub z niepełnosprawnościami, nadal mieszka w pobliżu linii frontu.  

Wojna utrudniła dostęp do opieki zdrowotnej i spowodowała zwiększenie potrzeb humanitarnych i medycznych. W odpowiedzi zespoły Lekarzy bez Granic niosą pomoc medyczną głównie na południu i wschodzie kraju. Wypełniamy w ten sposób luki w opiece medycznej wywołane wojną.  

Działania Lekarzy bez Granic w Ukrainie:

Ewakuacje medyczne

Mamy 15 karetek pogotowia. Ewakuujemy pacjentów w stanie krytycznym z przeciążonych szpitali w pobliżu linii frontu do bezpieczniejszych szpitali, gdzie mogą otrzymać odpowiednią opiekę. Ewakuacje są prowadzone główne w rejonach Doniecka, Chersonia, Dniepropietrowska i Zaporoża. 

Od marca 2022 roku ewakuowaliśmy pacjentów pociągiem medycznym. Ze względu na zmianę dynamiki wojny, w wyniku której pacjenci pozostają na wschodzie Ukrainy, a nie są kierowani na zachód, nasze działania z jego wykorzystaniem zostały zakończone.

Łącznie pociągiem medycznym ewakuowaliśmy ponad 3800 pacjentów podczas prawie 140 tras.   

Kliniki mobilne

Kliniki mobilne pozwalają nam na bieżąco reagować na potrzeby. Możemy docierać do osób pozbawionych dostępu do opieki medycznej na przykład z powodu walk czy przesiedlenia. Nasze zespoły pojawiają się na przykład w tymczasowych schroniskach dla osób wewnętrznie przesiedlonych czy we wioskach blisko linii frontu.   

W ten sposób zapewniamy podstawową opiekę medyczną i opiekę psychologiczną. Zapewniamy także leki i wsparcie osobom z chorobami przewlekłymi. Czasem oferujemy pomoc rzeczową – wodę, żywność, powerbanki.   

Za pośrednictwem wybranych mobilnych klinik rozpoczęliśmy badania przesiewowe w kierunku gruźlicy. 

W 2023 roku nasze zespoły zapewniły w ramach działań klinik mobilnych 59 567 konsultacji medycznych, 12 724 indywidualnych sesji psychologicznych oraz 3806 konsultacji z zakresu zdrowia reprodukcyjnego.   

Oddziały ratunkowe i opieka chirurgiczna

W pobliżu linii frontu zespoły Lekarzy bez Granic przyjmują pacjentów z urazami spowodowanymi ostrzałem, wybuchami bomb i odłamków, wspierając działania chirurgiczne i urazowe. 17 procent pacjentów trafiających na oddziały ratunkowe, na których pracowaliśmy w 2023 r. (w Konstantynówce i Chersoniu), zostało uznanych za tzw. przypadki czerwone. To oznacza, że istniało bezpośrednie zagrożenie życia pacjenta. 

Nasi pracownicy prowadzą triaż i stabilizują pacjentów, chcąc odciążyć system opieki zdrowotnej. W ramach triażu personel ocenia potrzeby, określa pilność stanu pacjenta i w zależności od potrzeb stabilizuje go i odsyła na oddział szpitalny, na operację lub kieruje do innego szpitala. 

Opieka fizjoterapeutyczna  

Prowadzimy projekt rehabilitacji dla rannych w wyniku działań wojennych w obwodach czerkaskim i żytomierskim. W szpitalu w Czerkasach zespół Lekarzy bez Granic wspiera pacjentów z obrażeniami wojennymi, stosując podejście łączące fizjoterapię, opiekę psychologiczną i pielęgniarską. W ramach tego projektu zapewniamy szkolenia i wsparcie techniczne dla personelu. Potrzeby opieki pooperacyjnej są ogromne. Dużej liczbie pacjentów grożą długofalowe problemy z poruszaniem się, jeśli nie otrzymają odpowiedniej pomocy. 

W 2023 roku wsparliśmy 292 pacjentów i zapewniliśmy 4393 sesji fizjoterapeutycznych. 

Szkolenia

Zapewniamy szkolenia dla personelu medycznego z postępowania w sytuacji napływu dużej liczby rannych. Triaż medyczny, o którym opowiadamy na szkoleniach, pomaga w takich sytuacjach skuteczniej ratować życie ludzkie. Ta metoda polega na szybkiej decyzji dotyczącej stanu pacjentów i podziale na tych, którzy są w najcięższym stanie i muszą być leczeni natychmiast, oraz pacjentów w mniej poważnym stanie, którzy mogą poczekać nieco dłużej.  

W niektórych zespołach szkoleniowych Lekarzy bez Granic znaleźli się doświadczeni chirurdzy zajmujący się urazami wojennymi, którzy przeprowadzili dodatkowe praktyczne szkolenie z technik chirurgicznych usuwania pocisków i odłamków oraz oczyszczania ran.  

Prowadzimy także szkolenia fizjoterapeutyczne na oddziałach rehabilitacyjnych w szpitalach wspieranych przez zespoły Lekarzy bez Granic oraz szkolenia w zakresie zdrowia psychicznego, skierowane do pracowników opieki zdrowotnej i specjalistów. 

Opieka związana z zespołem stresu pourazowego

W 2023 roku w Winnicy rozpoczęliśmy projekt specjalistycznej opieki psychoterapeutycznej dla osób doświadczających objawów zespołu stresu pourazowego (PTSD) związanego z wojną. Nasi specjaliści uczą technik pomagających ograniczyć objawy i zwiększyć umiejętności radzenia sobie z objawami PTSD.  

W 2023 roku przeprowadziliśmy od maja 778 sesji, obejmując wsparciem 237 pacjentów.  

Zaopatrzenie

Nasze zespoły zapewniają niezbędne zaopatrzenie, leki i sprzęt medyczny placówkom medycznym, w których występują niedobory. Wyposażaliśmy również szpitale w tzw. zestawy autonomiczne, w skład których wchodzą panele słoneczne, generatory i zapasy wody. Miało to umożliwić kontynuowanie działalności nawet przez tydzień, jeśli dojdzie do przerwania dostaw prądu lub wody.   

Między wrogimi liniami [RAPORT]

W marcu 2023 roku opublikowaliśmy raport o sytuacji w Ukrainie. Nasze zespoły identyfikowały potrzeby medyczne na obszarach zmieniających się linii frontu w obwodach donieckim i chersońskim. To, czego były świadkami, można nazwać systemowym niszczeniem: domów, sklepów, placów zabaw, szkół i szpitali, obracanych w gruz przez nieustanne bombardowanie i ostrzał.

Czytaj więcej o Ukrainie: