Kobiety czekają na wizytę we wspieranym przez Lekarzy bez Granic ośrodku opieki zdrowotnej w prowincji Idlib w północno-zachodniej Syrii. Syria, 2022
© Zdjęcie: MSF/Abd Almajed Alkarh
Kobiety czekają na wizytę we wspieranym przez Lekarzy bez Granic ośrodku opieki zdrowotnej w prowincji Idlib w północno-zachodniej Syrii. Syria, 2022

Północno-zachodnia Syria: konsekwencje konfliktu dla zdrowia kobiet 

7.04.2022

W północno-zachodniej Syrii mieszkają dzisiaj cztery miliony ludzi. 2,7 miliona spośród nich to osoby przesiedlone, w tym 80 procent to kobiety i dzieci. Od ponad dekady Lekarze bez Granic obserwują, jak kobiety – podobnie jak reszta ludności – zostały bezpośrednio dotknięte przez konflikt i jego konsekwencje. 

W zimny deszczowy dzień kobieta przyjeżdża z mężem na motocyklu do wspieranego przez Lekarzy bez Granic szpitala w prowincji Idlib w północno-zachodniej Syrii. Ma tu urodzić dziecko. Ratiba to przesiedlona matka czwórki dzieci. Troje z nich urodziła w trakcie konfliktu syryjskiego. Wychowuje swoje dzieci pod namiotem i z trudem wiąże koniec z końcem. Podobnie jak tysiące kobiet w Syrii, w trakcie ciąży zdiagnozowano u niej niedożywienie. W efekcie, jak opowiada, doskwierały jej „ciągłe zawroty głowy, nadciśnienie i zmęczenie”.

Wiele kobiet żyje w złych warunkach, dotykają je również braki żywnościowe. Istniejące problemy, takie jak przemoc ze względu na płeć i wczesne małżeństwa, jeszcze bardziej pogłębiają ich trudne położenie. – Nawet zwykłe etapy w życiu kobiety, jak menstruacja, ciąża czy karmienie piersią, stają się skomplikowanymi wyzwaniami – mówi Teresa Graceffa, koordynatorka medyczna Lekarzy bez Granic w Syrii.

Dostęp do opieki zdrowotnej stanowi wielkie wyzwanie z powodu braku bezpieczeństwa, dużych odległości do placówek medycznych oraz kosztów usług i transportu. – Niedawno kobieta, która przyjechała z daleka, urodziła dziecko w pobliżu wejścia do szpitala wspieranego przez Lekarzy bez Granic – opowiada Caroline Masunda, członkini zespołu Lekarzy bez Granic w Syrii. – Karetka nie była dostępna, więc czekała, aż będzie mieć tyle pieniędzy, żeby zapłacić za transport. To o tyle niebezpieczne, że późne przybycie na poród może prowadzić do komplikacji medycznych zarówno u matki, jak i u dziecka.

Przesiedlona kobieta, która urodziła swoje czwarte dziecko w szpitalu współzarządzanym przez Lekarzy bez Granic, głównym szpitalu wykonującym cesarskie cięcia w tym rejonie. Syria, 2022
Przesiedlona kobieta, która urodziła swoje czwarte dziecko w szpitalu współzarządzanym przez Lekarzy bez Granic, głównym szpitalu wykonującym cesarskie cięcia w tym rejonie. Syria, 2022, Zdjęcie: MSF/Abd Almajed Alkarh

Jedenaście lat wojny odbiło się również na zdrowiu psychicznym kobiet. Wiele z nich zmaga się z lękiem, depresją czy zespołem stresu pourazowego. Większość kobiet i nastolatek, które otrzymują wsparcie psychologiczne w placówkach Lekarzy bez Granic, mówią, że ich problemy są bezpośrednio lub pośrednio związane z konfliktem. – Niedawno skierowałam do specjalisty 25-letnią przesiedloną matkę pięciorga dzieci, ponieważ miała objawy depresji. Była tak przytłoczona smutkiem, że nie była w stanie karmić piersią swojego nowonarodzonego dziecka – mówi Soumaya*, edukatorka zdrowia Lekarzy bez Granic.

Lekarze bez Granic zapewniają kobietom wsparcie w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego w północno-zachodniej Syrii od 2012 roku. Obejmuje to opiekę przedporodową, poporodową i opiekę nad noworodkami, asystowanie przy porodach, w tym przeprowadzanie zabiegu cesarskiego cięcia, konsultacje ginekologiczne, planowanie rodziny i wsparcie zdrowia psychicznego. W 2021 roku asystowaliśmy przy ponad 18 000 porodów w prowincjach Idlib i Aleppo i zapewniliśmy ponad 200 000 konsultacji z zakresu zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego we współzarządzanych i wspieranych szpitalach, ośrodkach zdrowotnych i klinikach mobilnych.

Pracownik medyczny Lekarzy bez Granic sprawdza ciśnienie przesiedlonej kobiety w mobilnej klinice organizacji podczas wizyty w obozie w prowincji Idlib w północno-zachodniej Syrii. Syria, 2022
Pracownik medyczny Lekarzy bez Granic sprawdza ciśnienie przesiedlonej kobiety w mobilnej klinice organizacji podczas wizyty w obozie w prowincji Idlib w północno-zachodniej Syrii. Syria, 2022, Zdjęcie: MSF/Abd Almajed Alkarh

Potrzeby humanitarne wciąż rosną. Tymczasem kruchy system opieki zdrowotnej w północno-zachodniej Syrii zmaga się z trudnościami, w tym z lukami w finansowaniu.

W obozach dla osób przesiedlonych, odwiedzanych przez zespoły Lekarzy bez Granic, kobiety regularnie informują o mniejszej dostępności usług dla matek i opieki nad dziećmi. – Za każdym razem, kiedy idziemy do pobliskiego szpitala, zastajemy mniej lekarzy i pielęgniarek, a większość usług jest często niedostępna – mówi Fatima*, matka siedmiorga dzieci, która niedawno poroniła. – Dowiedziałam się, że szpital, w którym rodziłam, został zamknięty – dodaje.

Przesiedlona kobieta opiekuje się córką w swoim namiocie w obozie w północno-zachodniej Syrii. Syria, 2022
Przesiedlona kobieta opiekuje się córką w swoim namiocie w obozie w północno-zachodniej Syrii. Syria, 2022, Zdjęcie: MSF/Abd Almajed Alkarh

W ciągu ostatniego roku Lekarze bez Granic zauważyli, że wiele placówek i projektów medycznych ograniczały swoją działalność lub zamknęły się z powodu utraty funduszy. Co więcej, w czasie konfliktu setki placówek medycznych zostało uszkodzonych bądź zniszczonych. Wielu pracowników medycznych zostało zabitych lub zmuszonych do ucieczki z kraju. Podstawowe leki i artykuły medyczne są często niedostępne. Wszystko to negatywnie wpłynęło na dostęp do podstawowych usług dla kobiet w ciąży, dziewcząt i noworodków.

Reagując na 50-procentowy wzrost liczby porodów w trzech współzarządzanych szpitalach, Lekarze bez Granic zintensyfikowali swoje działania. W 2021 roku trzykrotnie wzrosła także liczba cesarskich cięć, a wzrost ten utrzymał się w pierwszych dwóch miesiącach 2022 roku.

To jasne, że działania humanitarne nie są dopasowane do skali potrzeb. Zwiększenie finansowania działań ratujących życie w tym wsparcia w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, jest pilnie potrzebne. – Kobiety w północno-zachodniej Syrii potrzebują długoterminowego wsparcia w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, aby mieć szansę na prowadzenie zdrowego życia. Nie możemy ich zawieść – tłumaczy dr Faisal Omar, szef misji Lekarzy bez Granic w Syrii.

*Imiona zostały zmienione w celu ochrony tożsamości.

Lekarze bez Granic w Syrii

W północno-zachodniej Syrii Lekarze bez Granic wspierają obecnie siedem szpitali, w tym jeden oddział leczenia oparzeń, a także 12 ośrodków podstawowej opieki zdrowotnej i trzy karetki pogotowia ratunkowego służące do skierowań pacjentów z innych placówek. Ponadto organizacja wspiera 11 klinik mobilnych obsługujących obozy dla uchodźców wewnętrznych. Lekarze bez Granic prowadzą również działania zapewniające dostęp do wody i urządzeń sanitarnych w blisko 100 obozach dla uchodźców wewnętrznych na północnym zachodzie.

W północno-wschodniej Syrii Lekarze bez Granic zapewniają wsparcie w zakresie szczepień w 12 lokalizacjach. W Al-Hol prowadzą przychodnię podstawowej opieki zdrowotnej, program leczenia chorób niezakaźnych, mobilny punkt opatrywania ran oraz system odwróconej osmozy zapewniający bezpieczną wodę pitną. Lekarze bez Granic prowadzą również dwie kliniki chorób niezakaźnych i zapewniają podstawową opiekę zdrowotną, w tym dla chorych na gruźlicę w ośrodku detencyjnym. Organizacja wspiera szpital, a także oddział ambulatoryjny prowadzący ostre dyżury. Uruchomiła również program żywnościowy.

News

Republika Środkowoafrykańska: 15 ginekologów, sześć milionów mieszkańców 

Więcej

Włochy: odwołanie od bezprawnego zatrzymania statku ratunkowego

Więcej
Laboratorium Lekarzy bez Granic podczas interwencji w stanie Borno w Nigerii.

QUIZ: Rok biura Lekarzy bez Granic w Polsce

Więcej

Afganistan: bariery w dostępie do opieki medycznej [RAPORT]

Więcej

Włochy: ponad 60 osób zginęło w katastrofie na morzu

Więcej
Zniszczenia po trzęsieniu ziemi w Sarmadzie w prowincji Idlib. Syria, 2023

Syria: po trzęsieniu ziemi szpitale od razu były pełne rannych [ŚWIADECTWO] 

Więcej

Konwój humanitarny Lekarzy bez Granic dociera do północno-zachodniej Syrii 

Więcej

Trzęsienie ziemi w Turcji i Syrii: działania Lekarzy bez Granic

Więcej

Jemen: Pięć przyczyn rosnącego niedożywienia u dzieci

Więcej

Afganistan: Lekarze bez Granic potępiają wymazywanie kobiet z życia publicznego

Więcej

Afganistan: trudno zaakceptować, że znaczysz mniej

Więcej

Włochy: nowe prawo utrudnia ratowanie życia na morzu

Więcej

Działania Lekarzy bez Granic w 2022 roku [GALERIA ZDJĘĆ]

Więcej

Wybrałam zawód pediatry z powołania [WYWIAD]

Więcej

Polska: wspieramy nowy program pilotażowy leczenia gruźlicy 

Więcej

Demokratyczna Republika Konga: 20 lat walki z HIV/AIDS [GALERIA ZDJĘĆ]

Więcej