Widok na placówkę zdrowotną Lekarzy bez Granic otoczoną namiotami w obozie dla osób przesiedlonych na obrzeżach Gomy. Demokratyczna Republika Konga, 2024
© Michel Lunanga
Widok na placówkę zdrowotną Lekarzy bez Granic otoczoną namiotami w obozie dla osób przesiedlonych na obrzeżach Gomy. Demokratyczna Republika Konga, 2024

Poprawa warunków życia jest kluczowa [RELACJA]

Epidemia małpiej ospy (mpox) w Demokratycznej Republice Konga rozprzestrzenia się w alarmującym tempie. Dr Tejshri Shah niedawno wróciła z Kiwu Północnego i dzieli się swoimi spostrzeżeniami na temat prewencji i leczenia choroby. 

relacja dr Tejshri Shah, dyrektorki generalnej Lekarzy bez Granic

W Gomie, stolicy prowincji Kiwu Północne, wiele osób, z którymi rozmawiałam, zdaje się wyczuwać, że nadchodzi coś nowego, niepewnego i przerażającego. Ale nikt nie jest jeszcze w stanie przewidzieć, co to będzie dla nich oznaczać i jak głęboko wpłynie na ich życie. 

Mpox endemiczny w Demokratycznej Republice Konga

Mpox, czyli małpia ospa, nie jest nowością w Demokratycznej Republice Konga. Choroba występuje endemicznie w kilku częściach kraju, a liczba przypadków rośnie od dekady. Jednak w Kiwu wirus zmutował do postaci, która wydaje się być łatwiej przenoszona między ludźmi, co jest istotnym powodem do niepokoju. Przypadki zachorowań na mpox odnotowano w bardzo gęsto zaludnionych obszarach, takich jak Goma (dwumilionowe miasto) oraz w miejscach, w których setki tysięcy ludzi szukały schronienia z powodu trwającego kryzysu zbrojnego w Kiwu Północnym. 

15 sierpnia Międzynarodowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła wzrost liczby przypadków mpox stanem zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym. Stało się tak z powodu rosnącej liczby zakażeń w kilku krajach, zwłaszcza w Afryce, w tym Demokratycznej Republice Konga. 

Według kongijskich władz w okresie od stycznia do 2 września 2024 roku odnotowano ponad 20 000 podejrzanych i potwierdzonych przypadków zachorowania na mpox oraz ponad 630 śmierci.

Ogniska epidemii koncentrują się w centralnej i północno-zachodniej częściach kraju. Potwierdzone przypadki odnotowano obecnie również w Kiwu Południowym i Północnym, gdzie prawie milion osób przesiedlonych żyje w stłoczeniu na niewielkim obszarze. Budzi to obawy przed poważnym dalszym dynamicznym rozprzestrzenieniem się choroby

Chociaż śmiertelność tego nowego szczepu małpiej ospy pozostaje ograniczona, nadal istnieją powody do niepokoju. Dlaczego? Ponieważ w Gomie i okolicach po prostu nie ma warunków niezbędnych do prewencji zachorowań. Zdolność do zapewnienia opieki pacjentom zagrożonym powikłaniami po mpox – małym dzieciom, osobom z zaawansowanym HIV – pozostaje ograniczona. 

Nieludzkie warunki życia

Jak możemy oczekiwać, że rodziny mieszkające w prowizorycznych schronieniach, bez czystej wody, urządzeń sanitarnych, a nawet mydła, wdrożą środki zapobiegawcze? Jak niedożywione dzieci mogą mieć siłę, by zapobiec powikłaniom? I jak możemy oczekiwać, że ten wariant mpox – który jest przenoszony głównie przez kontakty seksualne – nie rozprzestrzeni się w miejscach przesiedleń, biorąc pod uwagę dramatyczny poziom przemocy seksualnej, która dotyka mieszkające tam dziewczęta i kobiety? 

Dr Tejshri Shah, dyrektorka generalna Lekarzy bez Granic, w obozie dla osób przesiedlonych na obrzeżach Gomy. Demokratyczna Republika Konga, 2024
Dr Tejshri Shah, dyrektorka generalna Lekarzy bez Granic, w obozie dla osób przesiedlonych na obrzeżach Gomy. Demokratyczna Republika Konga, 2024, zdjęcie: Renzo Fricke/MSF

Lekarze bez Granic wielokrotnie zwracali uwagę na nieludzkie warunki życia ludzi w obozach oraz rażące luki w pomocy humanitarnej. Ponad dwa lata po początku tak zwanego „kryzysu M-23” i wywołanych przez niego masowych wysiedleń, rodzinom mieszkającym w przepełnionych obozach nadal brakuje najważniejszych rzeczy: żywności, wody, podstawowych artykułów higienicznych, a także dostępu do urządzeń sanitarnych i opieki zdrowotnej. 

Przemoc seksualna

Podczas rozmów z osobami, które przeżyły gwałt, pewna kobieta powiedziała mi, że mieszka z siedmiorgiem dzieci pod plastikową płachtą. Jej partner porzucił ją po gwałcie. Dla kobiet takich jak ona wypróbowane i przetestowane rozwiązania zapobiegające rozprzestrzenianiu się epidemii małpiej ospy są niewyobrażalnie trudne do wdrożenia.

Jeśli pojawi się u niej wysypka spowodowana ospą, powinna koniecznie zmieniać pościel, dokładnie wszystko umyć, zdezynfekować swoje rzeczy i pozostać w izolacji do czasu wyzdrowienia. Ale jak może umyć się bez mydła i mając do dyspozycji tylko kilka litrów wody dziennie? Jak może odizolować się i chronić swoje dzieci, mieszkając z nimi w maleńkim, prowizorycznym schronieniu? Jeśli się odizoluje, kto zdobędzie jedzenie dla dzieci? Kto będzie zbierał drewno na opał? Kto uspokoi noworodka? 

Dowiedz się więcej:

Zbliżenie na rękę pacjenta podczas badań Lekarzy bez Granic w kierunku mpoxu. Demokratyczna Republika Konga, 2024

Czym jest małpia ospa? Siedem pytań i odpowiedzi

Odpowiadamy na najważniejsze pytania związane z tą chorobą.
Więcej
© Michel Lunanga

Konieczna poprawa warunków życia

Dla niej i wszystkich tych, którzy szukali schronienia w obozach dla uchodźców, epidemia mpox jest tylko kolejnym wyzwaniem w potoku problemów. I, szczerze mówiąc, nie jest to najpilniejszy z nich, biorąc pod uwagę codzienne zmagania, w tym wybuchy innych chorób zagrażających życiu, takich jak odra czy cholera. 

Jednak mpox istnieje i należy się nim zająć. Aby sprostać temu nowemu, dodatkowemu wyzwaniu, musimy ułatwić ludziom przetrwanie. Zaczyna się to od słuchania ludzi, zrozumienia ich potrzeb i zapewnienia im podstawowych środków kontroli zakażeń: wody, mydła, środków dezynfekujących, instalacji sanitarnych. Są to proste, ale niezbędne środki. Nie możemy polegać wyłącznie na pojawieniu się szczepionek przeciw małpiej ospie, aby rozwiązać problem. Poprawa warunków życia ludzi jest również kluczowym czynnikiem w walce z takimi epidemiami. 

Na wejściach do obozów dla osób przesiedlonych sprawdzana jest temperatura. To jedno z działań mające na celu wykrycie potencjalnych przypadków mpox. Kobieta na zdjęciu jest w takcie badania, nie ma stwierdzonej choroby. Demokratyczna Republika Konga, 2024
Na wejściach do obozów dla osób przesiedlonych sprawdzana jest temperatura. To jedno z działań mające na celu wykrycie potencjalnych przypadków mpox. Kobieta na zdjęciu jest w takcie badania, nie ma stwierdzonej choroby. Demokratyczna Republika Konga, 2024, zdjęcie: Michel Lunanga

Wraz z organami ochrony zdrowia, nasze zespoły dokładają wszelkich starań, aby zapewnić opiekę i podnieść świadomość osób mieszkających na tych terenach, tak jak robimy to w innych częściach kraju dotkniętych epidemią mpox. Podobnie jak wielu innych, mamy nadzieję, że długo oczekiwane szczepionki dotrą do kraju tak szybko, jak to możliwe. Jednak podmioty rządowe i pozarządowe muszą również pilnie podjąć podstawowe środki zapobiegawcze, dostosowane do potrzeb i realiów ludzi. 

Dr Tejshri Shah, dyrektorka generalna Lekarzy bez Granic, jest pediatrką specjalizującą się w chorobach zakaźnych.

News

30-letni Sadiq Yaqoobi jest pielęgniarzem. Podaje trzyletniemu chłopcu, Alisinie, leki na zapalenie płuc. Chłopiec będzie wymagał skierowania do szpitala na dalsze leczenie. Afganistan, 2025
afganistan

Afganistan: pomoc medyczna w najdalszych zakątkach prowincji Bamian 

Więcej
Ciężko zniszczony szpital Al Shifa w mieście Gaza. Strefa Gazy, luty 2025
Palestyna

Strefa Gazy: rodzina pracowników Lekarzy bez Granic ranna

Więcej
Palestyna

Strefa Gazy: pracownik Lekarzy bez Granic zabity 3 lipca

Więcej
W Katsinie, w Nigerii, zespoły Lekarzy bez Granic prowadzą sesje o niedożywieniu. Niedożywienie prowadzi m.in. do zahamowania rozwoju kognitywnego dzieci. Zabawa zapewnia dziecku stymulację i wspiera w uczeniu się. Nigeria, 2025, zdjęcie: Zoe Bennell/MSF

Siła zabawy: pięć okoliczności, w których zabawa zmienia życie dzieci

Więcej
Hanan gotuje na otwartym ogniu. To jedyny sposób, aby wyżywić rodzinę. Strefa Gazy, 2025
Palestyna

Strefa Gazy: list otwarty Lekarzy bez Granic do przywódców UE

Więcej
29-letnia Beatrice pochodzi z Sierra Leone. Przyjechała do Libanu w 2022 roku, by znaleźć pracę i wesprzeć swoją matkę i dwójkę dzieci. Mieszka z trzema innymi migrantkami na południowych przedmieściach Bejrutu. Cztery miesiące temu złamała obie kostki, próbując uchronić się przed izraelskim nalotem. Liban, 2025
Liban

Uwięzione i wykorzystywane: migrantki w Libanie 

Więcej
Palestyna

Dziesiątki Palestyńczyków zabitych w punktach dystrybucji żywności

Więcej
Zniszczone ulice i budynki w mieście Bajt Lahija na północy Gazy. Strefa Gazy, luty 2025
Palestyna

Oświadczenie na temat dystrybucji pomocy humanitarnej w Strefie Gazy

Więcej
Personel Lekarzy bez Granic rozmawia z bliską osobą pacjenta i tłumaczy jego stan zdrowia. Sudan Południowy, 2024
Sudan Południowy

Gdy liczy się każda minuta: pierwsze 72 godziny epidemii 

Więcej
Pielęgniarka podaje dziecku wodę w placówce medycznej Lekarzy bez Granic w Tawili, w Darfurze Północnym. Sudan, 2025. Zdjęcie: MSF
sudan

Matka przyjechała do nas na wielbłądzie 

Więcej
Bangladesz

Ponad 100 dni od cięć USAID: chaos, zamieszanie, katastrofa dla ludzi dotkniętych kryzysami

Więcej
Pielęgniarz Lekarzy bez Granic zakłada opatrunek 4-letniej Sham w naszej przychodni w mieście Gaza. Sham doznała oparzeń, gdy jej dom został zbombardowany. Strefa Gazy, 2024
Palestyna

Pacjenci z oparzeniami skazani na ból

Więcej
Widok na magazyn Lekarzy bez Granic w Dżubie. Sudan Południowy, 2022
Sudan Południowy

Lekarze bez Granic potępiają zbombardowanie szpitala w Old Fangak

Więcej
Demokratyczna Republika Konga

DRK: kolejny pracownik zastrzelony w Masisi – Lekarze bez Granic wzywają do zaprzestania przemocy

Więcej
wojna w Sudanie
sudan

Sudan: ponad połowa ludności potrzebuje pomocy humanitarnej

Więcej
Promotorka zdrowotna Lekarzy bez Granic rozmawia z kobietami w trakcie konsultacji w ośrodku organizacji na wyspie Lesbos. Grecja, 2022

Pomagamy, choć mniej chętnie. Zwłaszcza uchodźcom i migrantom

Więcej