Widok na placówkę zdrowotną Lekarzy bez Granic otoczoną namiotami w obozie dla osób przesiedlonych na obrzeżach Gomy. Demokratyczna Republika Konga, 2024
© Michel Lunanga
Widok na placówkę zdrowotną Lekarzy bez Granic otoczoną namiotami w obozie dla osób przesiedlonych na obrzeżach Gomy. Demokratyczna Republika Konga, 2024

Poprawa warunków życia jest kluczowa [RELACJA]

Epidemia małpiej ospy (mpox) w Demokratycznej Republice Konga rozprzestrzenia się w alarmującym tempie. Dr Tejshri Shah niedawno wróciła z Kiwu Północnego i dzieli się swoimi spostrzeżeniami na temat prewencji i leczenia choroby. 

relacja dr Tejshri Shah, dyrektorki generalnej Lekarzy bez Granic

W Gomie, stolicy prowincji Kiwu Północne, wiele osób, z którymi rozmawiałam, zdaje się wyczuwać, że nadchodzi coś nowego, niepewnego i przerażającego. Ale nikt nie jest jeszcze w stanie przewidzieć, co to będzie dla nich oznaczać i jak głęboko wpłynie na ich życie. 

Mpox endemiczny w Demokratycznej Republice Konga

Mpox, czyli małpia ospa, nie jest nowością w Demokratycznej Republice Konga. Choroba występuje endemicznie w kilku częściach kraju, a liczba przypadków rośnie od dekady. Jednak w Kiwu wirus zmutował do postaci, która wydaje się być łatwiej przenoszona między ludźmi, co jest istotnym powodem do niepokoju. Przypadki zachorowań na mpox odnotowano w bardzo gęsto zaludnionych obszarach, takich jak Goma (dwumilionowe miasto) oraz w miejscach, w których setki tysięcy ludzi szukały schronienia z powodu trwającego kryzysu zbrojnego w Kiwu Północnym. 

15 sierpnia Międzynarodowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła wzrost liczby przypadków mpox stanem zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym. Stało się tak z powodu rosnącej liczby zakażeń w kilku krajach, zwłaszcza w Afryce, w tym Demokratycznej Republice Konga. 

Według kongijskich władz w okresie od stycznia do 2 września 2024 roku odnotowano ponad 20 000 podejrzanych i potwierdzonych przypadków zachorowania na mpox oraz ponad 630 śmierci.

Ogniska epidemii koncentrują się w centralnej i północno-zachodniej częściach kraju. Potwierdzone przypadki odnotowano obecnie również w Kiwu Południowym i Północnym, gdzie prawie milion osób przesiedlonych żyje w stłoczeniu na niewielkim obszarze. Budzi to obawy przed poważnym dalszym dynamicznym rozprzestrzenieniem się choroby

Chociaż śmiertelność tego nowego szczepu małpiej ospy pozostaje ograniczona, nadal istnieją powody do niepokoju. Dlaczego? Ponieważ w Gomie i okolicach po prostu nie ma warunków niezbędnych do prewencji zachorowań. Zdolność do zapewnienia opieki pacjentom zagrożonym powikłaniami po mpox – małym dzieciom, osobom z zaawansowanym HIV – pozostaje ograniczona. 

Nieludzkie warunki życia

Jak możemy oczekiwać, że rodziny mieszkające w prowizorycznych schronieniach, bez czystej wody, urządzeń sanitarnych, a nawet mydła, wdrożą środki zapobiegawcze? Jak niedożywione dzieci mogą mieć siłę, by zapobiec powikłaniom? I jak możemy oczekiwać, że ten wariant mpox – który jest przenoszony głównie przez kontakty seksualne – nie rozprzestrzeni się w miejscach przesiedleń, biorąc pod uwagę dramatyczny poziom przemocy seksualnej, która dotyka mieszkające tam dziewczęta i kobiety? 

Dr Tejshri Shah, dyrektorka generalna Lekarzy bez Granic, w obozie dla osób przesiedlonych na obrzeżach Gomy. Demokratyczna Republika Konga, 2024
Dr Tejshri Shah, dyrektorka generalna Lekarzy bez Granic, w obozie dla osób przesiedlonych na obrzeżach Gomy. Demokratyczna Republika Konga, 2024, zdjęcie: Renzo Fricke/MSF

Lekarze bez Granic wielokrotnie zwracali uwagę na nieludzkie warunki życia ludzi w obozach oraz rażące luki w pomocy humanitarnej. Ponad dwa lata po początku tak zwanego „kryzysu M-23” i wywołanych przez niego masowych wysiedleń, rodzinom mieszkającym w przepełnionych obozach nadal brakuje najważniejszych rzeczy: żywności, wody, podstawowych artykułów higienicznych, a także dostępu do urządzeń sanitarnych i opieki zdrowotnej. 

Przemoc seksualna

Podczas rozmów z osobami, które przeżyły gwałt, pewna kobieta powiedziała mi, że mieszka z siedmiorgiem dzieci pod plastikową płachtą. Jej partner porzucił ją po gwałcie. Dla kobiet takich jak ona wypróbowane i przetestowane rozwiązania zapobiegające rozprzestrzenianiu się epidemii małpiej ospy są niewyobrażalnie trudne do wdrożenia.

Jeśli pojawi się u niej wysypka spowodowana ospą, powinna koniecznie zmieniać pościel, dokładnie wszystko umyć, zdezynfekować swoje rzeczy i pozostać w izolacji do czasu wyzdrowienia. Ale jak może umyć się bez mydła i mając do dyspozycji tylko kilka litrów wody dziennie? Jak może odizolować się i chronić swoje dzieci, mieszkając z nimi w maleńkim, prowizorycznym schronieniu? Jeśli się odizoluje, kto zdobędzie jedzenie dla dzieci? Kto będzie zbierał drewno na opał? Kto uspokoi noworodka? 

Dowiedz się więcej:

Zbliżenie na rękę pacjenta podczas badań Lekarzy bez Granic w kierunku mpoxu. Demokratyczna Republika Konga, 2024

Czym jest małpia ospa? Siedem pytań i odpowiedzi

Odpowiadamy na najważniejsze pytania związane z tą chorobą.
Więcej
© Michel Lunanga

Konieczna poprawa warunków życia

Dla niej i wszystkich tych, którzy szukali schronienia w obozach dla uchodźców, epidemia mpox jest tylko kolejnym wyzwaniem w potoku problemów. I, szczerze mówiąc, nie jest to najpilniejszy z nich, biorąc pod uwagę codzienne zmagania, w tym wybuchy innych chorób zagrażających życiu, takich jak odra czy cholera. 

Jednak mpox istnieje i należy się nim zająć. Aby sprostać temu nowemu, dodatkowemu wyzwaniu, musimy ułatwić ludziom przetrwanie. Zaczyna się to od słuchania ludzi, zrozumienia ich potrzeb i zapewnienia im podstawowych środków kontroli zakażeń: wody, mydła, środków dezynfekujących, instalacji sanitarnych. Są to proste, ale niezbędne środki. Nie możemy polegać wyłącznie na pojawieniu się szczepionek przeciw małpiej ospie, aby rozwiązać problem. Poprawa warunków życia ludzi jest również kluczowym czynnikiem w walce z takimi epidemiami. 

Na wejściach do obozów dla osób przesiedlonych sprawdzana jest temperatura. To jedno z działań mające na celu wykrycie potencjalnych przypadków mpox. Kobieta na zdjęciu jest w takcie badania, nie ma stwierdzonej choroby. Demokratyczna Republika Konga, 2024
Na wejściach do obozów dla osób przesiedlonych sprawdzana jest temperatura. To jedno z działań mające na celu wykrycie potencjalnych przypadków mpox. Kobieta na zdjęciu jest w takcie badania, nie ma stwierdzonej choroby. Demokratyczna Republika Konga, 2024, zdjęcie: Michel Lunanga

Wraz z organami ochrony zdrowia, nasze zespoły dokładają wszelkich starań, aby zapewnić opiekę i podnieść świadomość osób mieszkających na tych terenach, tak jak robimy to w innych częściach kraju dotkniętych epidemią mpox. Podobnie jak wielu innych, mamy nadzieję, że długo oczekiwane szczepionki dotrą do kraju tak szybko, jak to możliwe. Jednak podmioty rządowe i pozarządowe muszą również pilnie podjąć podstawowe środki zapobiegawcze, dostosowane do potrzeb i realiów ludzi. 

Dr Tejshri Shah, dyrektorka generalna Lekarzy bez Granic, jest pediatrką specjalizującą się w chorobach zakaźnych.

News

Widok na zmilitaryzowaną granicę polsko-białoruską. Od listopada 2022 roku Lekarze bez Granic zapewniają pomoc medyczną uchodźcom na Podlasiu, we współpracy z aktywistami i innymi organizacjami społecznymi. Polska, 2024

Polska: oświadczenie Lekarzy bez Granic

Więcej
Zespół Lekarzy bez Granic i wolontariusze próbują uruchomić ponownie szpital, korzystając z dostępnych materiałów. Sudan, 2023

Sudan: zawieszenie działalności kluczowego szpitala w Chartumie

Więcej
Ludzie z obwodu donieckiego odpoczywają w ośrodku przejściowym w Pawłohradzie. Ukraina, 2024

Ukraina: pomoc dla uciekających z miasta Kurachowe  

Więcej
Pielęgniarka pracuje w placówce w Siguiri w Gwinei podczas największej od 30 lat epidemii błonicy w tym kraju. Gwinea, grudzień 2023

Nasze działania w 2024 roku [GALERIA ZDJĘĆ]

Więcej
Pozbawiona dostępu do gazu kuchennego, Yasmin jest zmuszona do korzystania z plastiku jako rozpałki i gotowania nad otwartym ogniem, aby wykarmić rodzinę. Strefa Gazy, 2024

Izrael zniszczył warunki do życia w Strefie Gazy [RAPORT] 

Więcej
Widok na zmilitaryzowaną granicę polsko-białoruską. Od listopada 2022 roku Lekarze bez Granic zapewniają pomoc medyczną uchodźcom na Podlasiu, we współpracy z aktywistami i innymi organizacjami społecznymi. Polska, 2024

Polska: zawieszenie prawa do azylu będzie miało śmiertelne konsekwencje

Więcej
Lekarze bez Granic prowadzili działania poszukiwawczo-ratunkowe na statku Geo Barents od czerwca 2021 roku. W grudniu 2024 roku ogłosili wstrzymanie tych działań. Morze Śródziemne, 2024

Morze Śródziemne: statek Geo Barents kończy działania

Więcej
Lekarze bez Granic wspierają opiekę pediatryczną w szpitale w Heracie. Afganistan, 2024
afganistan

Afganistan: wykluczanie kobiet z instytucji medycznych zagraża opiece medycznej

Więcej
Pracownik Lekarzy bez Granic zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem gruźlicy. Libia, 2022

Polska: program pilotażowy wzorem do zmian leczenia gruźlicy

Więcej
Widok na zmilitaryzowaną granicę polsko-białoruską. Od listopada 2022 roku Lekarze bez Granic zapewniają pomoc medyczną uchodźcom na Podlasiu, we współpracy z aktywistami i innymi organizacjami społecznymi. Polska, 2024

Polska: wysłuchanie obywatelskie w sprawie Strategii Migracyjnej

Więcej
Ibrahim ma siedem miesięcy, urodził się podczas wojny. Ma poważną chorobę dróg oddechowych. Strefa Gazy, 2024

Strefa Gazy: warunki życia zagrażają dzieciom 

Więcej
Akcja poszukiwania rannych po bombardowniu północnej Gazy

Gdzie jest dr Obeid? 

Więcej
Przesiedlenia w północnej części Strefy Gazy; Ludność cywilna w Strefie Gazy mierzy się z dramatycznym kryzysem humanitarnym - brakiem bezpieczeństwa, przesiedleniami, brakiem żywności, załamaniem systemu ochrony zdrowia.

Lekarze bez Granic potępiają zakaz dla UNRWA 

Więcej
W 2023 roku zespoły Lekarzy bez Granic w Demokratycznej Republice Konga zapewniły opiekę 25 166 ofiarom przemocy seksualnej. To ponad dwie osoby co godzinę. Demokratyczna Republika Konga, 2023

DRK: Szokujący poziom przemocy seksualnej [RAPORT]  

Więcej
29-letnia Anhar Hassan Mohammed Omar pracowała na 16-godzinnych zmianach, aby pokryć koszty leczenia i odżywiania od początku ciąży do dziewiątego miesiąca. W szpitalu klinicznym w Nijali przeszła cesarskie cięcie i otrzymała wszystkie niezbędne usługi medyczne. Sudan, 2024

Sudan: szokująca skala śmierci noworodków i kobiet w ciąży [RAPORT]

Więcej
Widok na zmilitaryzowaną granicę polsko-białoruską. Od listopada 2022 roku Lekarze bez Granic zapewniają pomoc medyczną uchodźcom na Podlasiu, we współpracy z aktywistami i innymi organizacjami społecznymi. Polska, 2024

Stanowisko wobec Strategii migracyjnej dla Polski na lata 2025-2030 

Więcej