Tabletki na dłoni
© Michel Lunanga/MSF
Tabletki po lewej stronie to pierwszorazowa terapia antyretrowirusowa, tabletki pośrodku to terapia dla uprzednio leczonych, a po prawej – leczenie dla pacjentów, którzy nie odpowiadają na pierwsze dwa modele.

Demokratyczna Republika Konga: 20 lat walki z HIV/AIDS [GALERIA ZDJĘĆ]

Dwudziestolecie działalności centrum leczenia w Kinszasie ma dla Lekarzy bez Granic i wielu pacjentów gorzki smak. Pomimo znaczących sukcesów, do których Lekarze bez Granic przyczynili się wraz z innymi podmiotami, postęp w walce z HIV/AIDS pozostaje zbyt wolny. Mając to w pamięci, chcemy przyjrzeć się bliżej minionym dwóm dekadom.  

Zespoły Lekarzy bez Granic w Demokratycznej Republice Konga prowadzą działania na rzecz upowszechniania wiedzy i profilaktyki HIV/AIDS od połowy lat 90-tych. Pierwszy ośrodek leczenia w Kinszasie założyliśmy w 2002 r.

Od tego czasu Lekarze bez Granic często odgrywali znaczącą rolę w tworzeniu nowych, innowacyjnych modeli opieki i wsparcia dla osób żyjących z HIV. Ostatnie dwie dekady były naznaczone ciągłą walką o to, aby: 

leczenie antyretrowirusowe (ART) było dostępne dla wszystkich, 

doprowadzić do zmian w prawie i mentalności, 

poprawić jakość opieki w stolicy Kinszasie i w całym kraju, 

mówić głośno o brakach w opiece, 

naciskać na krajowych i międzynarodowych partnerów, 

zwiększyć zasoby potrzebne do rozwiązania ogromnych wyzwań związanych z HIV/AIDS w Demokratycznej Republice Konga.   

Dwudziestolecie działalności centrum leczenia w Kinszasie, stolicy Demokratycznej Republice Konga ma dla Lekarzy bez Granic i wielu pacjentów gorzki smak. Pomimo znaczących sukcesów, do których Lekarze bez Granic przyczynili się wraz z innymi podmiotami, postęp w walce z HIV/AIDS pozostaje zbyt wolny.  

Według najnowszych dostępnych danych UNAIDS, ponad 500 000 osób żyje dziś z HIV w tym kraju, a jedna na pięć osób nadal nie ma dostępu do leczenia. W 2021 roku HIV/AIDS był odpowiedzialny za prawie 14 000 zgonów, a blisko 20 000 kolejnych osób zostało zakażonych wirusem.  

 Mając to w pamięci, chcemy przyjrzeć się bliżej minionym dwóm dekadom.  

Zaawansowany HIV nie jest synonimem śmierci

Dwoje obejmujących się ludzi
Para Jean Kamunga Mujanayi i Angelique Mundele Kikwa, byli pacjenci Centrum Szpitalnego Kabinda. Demokratyczna Republika Konga, 2017 r.

Podobnie jak ponad 80 procent pacjentów specjalistycznej placówki Lekarzy bez Granic, Jean Kamunga Mujanayi i Angelique Mundele Kikwa mogli zostać wypisani ze szpitala, udowadniając po raz kolejny, że zaawansowany HIV nie jest synonimem śmierci. Niestety, w Demokratycznej Republice Konga wciąż brakuje leczenia dla pacjentów w zaawansowanym stadium choroby, szczególnie z powodu braku funduszy.  

Gruźlica jedną z najczęstszych infekcji wśród osób z HIV

Próbki do badań
To płytki z krwią zakażoną gruźlicą. Demokratyczna Republika Konga, 2016

Choroba ta jest jedną z najczęstszych infekcji wśród osób żyjących z HIV i główną przyczyną śmierci. W Centrum Szpitalnym Kabinda w Kinszasie Lekarze bez Granic rozwinęli najnowocześniejszą wiedzę w zakresie leczenia pacjentów z wirusem HIV, którzy zachorowali na gruźlicę. W szpitalnym laboratorium mikrobiologicznym możliwe jest szybkie wykrywanie bakterii odpornych na antybiotyki.

Walka ze stygmatyzacją

Kobieta przy oknie
Portret Mireille*, pacjentki żyjącej z HIV, 2016 r. 

„Zostałam poddana badaniom w czasie ciąży, podczas której bardzo schudłam. Byłam zakażona HIV i byłam w ciąży z bliźniakami. Kiedy otrzymałam wynik, mój mąż nie wytrzymał. Porzucił mnie. Podczas porodu tylko jedno z moich dzieci urodziło się bez HIV i przeżyło. Byłam bardzo przygnębiona. Na szczęście wspierała mnie sieć osób żyjących z HIV. Stopniowo wracałam do życia. Nauczyłam się, że nawet jeśli mam HIV, nie czeka mnie śmierć. Teraz chcę stać się przykładem”. 

W Demokratyczna Republika Konga dyskryminacja osób żyjących z HIV przyczynia się do rozprzestrzeniania i nasilenia epidemii. Z obawy przed wyróżnieniem i odrzuceniem, wielu nie ma odwagi poddać się badaniom lub próbuje ukryć swoje leczenie, ryzykując jego przerwanie. W ciągu ostatnich 20 lat Lekarze bez Granic przeprowadzili kilka kampanii na rzecz walki ze stygmatyzacją i wspierali organizacje osób żyjących z HIV w codziennej walce.

*imię zmienione 

Pokaz mody z udziałem aktywistów żyjących z HIV

Kobiety w lokalnych strojach
Pokaz mody z udziałem aktywistów żyjących z HIV w Kinszasie. Demokratyczna Republika Konga, 2012 r.

W marcu 2012 roku publiczność składająca się z ponad 200 dziennikarzy, polityków, aktywistów oraz przedstawicieli organizacji krajowych i międzynarodowych uczestniczyła w wyjątkowym wydarzeniu w Kinszasie. W ramach kampanii „HIV/AIDS w Demokratycznej Republice Konga: ignorowany stan wyjątkowy” Lekarze bez Granic we współpracy z Médecins du Monde i krajową siecią pacjentów z HIV RENOAC zorganizowali pokaz mody z udziałem osób żyjących z HIV. Celem było przełamanie tabu wokół HIV i zademonstrowanie siły pacjentów w terapii antyretrowirusowej w czasie, gdy dostęp do niej był ograniczony i zagrożony.  

Trudna wiadomość o bliskiej osobie

Kobieta na ulicy
Demokratyczna Republika Konga, 2019 r.

Ta kobieta właśnie została poinformowana, że jej ciotka zmarła na AIDS.

 Według UNAIDS, w 2021 roku w Demokratycznej Republice Konga z powodu HIV/AIDS zmarło 14 000 osób. To prawie 40 każdego dnia. Wielu z tych zgonów można by zapobiec, gdyby kraj miał niezbędne środki na profilaktykę, testy, leczenie i opiekę.

Dzieci żyjące z HIV

Pomalowana ręka dziecka
Hospitalizowane dziecko podczas zajęć z malowania na ścianie. Demokratyczna Republika Konga, 2018 r.

Szacuje się, że w 2021 roku w Demokratycznej Republice Konga ponad 70 000 dzieci żyje z HIV, ale mniej niż 25 000 jest na terapii antyretrowirusowej (ART). Zapobieganie, wykrywanie i leczenie pediatrycznego HIV pozostają głównymi wyzwaniami w tym kraju. Ze względu na brak zasobów, szkoleń lub dostępnych testów, testowanie kobiet w ciąży na obecność wirusa HIV jest bardzo ograniczone, podobnie jak dostarczanie ART tym, u których wykryto obecność wirusa. Wiele dzieci urodzonych przez matki zakażone wirusem HIV nadal nie ma dostępu do testów lub leczenia pediatrycznego po urodzeniu, zwłaszcza z powodu niedoborów pediatrycznych ART.   

Od otwarcia w 2008 roku do 2022 roku w Centrum Szpitalnym Kabinda przyjęto ponad 700 dzieci żyjących z HIV.  

Wciąż obecne oblicze choroby

U Jeana (imię zmienione) zdiagnozowano HIV w 2010 r. W 2019 r. po raz pierwszy był hospitalizowany. Kilka tygodni później musiał pilnie wrócić do szpitala. Demokratyczna Republika Konga, 2019
U Jeana (imię zmienione) zdiagnozowano HIV w 2010 r. Demokratyczna Republika Konga, 2019 r.

To zdjęcie podkreśla oblicze zaawansowanego HIV w Demokratycznej Republice Konga. Oblicze, które dzisiaj jest nadal bardzo obecne. Zbyt wielu pacjentów trafia do centrum szpitalnego Kabinda w stanie krytycznym. Ten widok przypomina o wielu przeszkodach napotkanych przed hospitalizacją: brak informacji, środków finansowych lub opieki w pobliżu domu, zaprzeczanie chorobie z obawy przed stygmatyzacją, rezygnacja z leczenia z powodu przymuszenia lub braku zaopatrzenia, początkowe uciekanie się do rozwiązań tradycyjnych lub duchowych, itp.

News

Hanan gotuje na otwartym ogniu. To jedyny sposób, aby wyżywić rodzinę. Strefa Gazy, 2025
Palestyna

Strefa Gazy: list otwarty Lekarzy bez Granic do przywódców UE

Więcej
29-letnia Beatrice pochodzi z Sierra Leone. Przyjechała do Libanu w 2022 roku, by znaleźć pracę i wesprzeć swoją matkę i dwójkę dzieci. Mieszka z trzema innymi migrantkami na południowych przedmieściach Bejrutu. Cztery miesiące temu złamała obie kostki, próbując uchronić się przed izraelskim nalotem. Liban, 2025
Liban

Uwięzione i wykorzystywane: migrantki w Libanie 

Więcej
Palestyna

Dziesiątki Palestyńczyków zabitych w punktach dystrybucji żywności

Więcej
Zniszczone ulice i budynki w mieście Bajt Lahija na północy Gazy. Strefa Gazy, luty 2025
Palestyna

Oświadczenie na temat dystrybucji pomocy humanitarnej w Strefie Gazy

Więcej
Personel Lekarzy bez Granic rozmawia z bliską osobą pacjenta i tłumaczy jego stan zdrowia. Sudan Południowy, 2024
Sudan Południowy

Gdy liczy się każda minuta: pierwsze 72 godziny epidemii 

Więcej
Pielęgniarka podaje dziecku wodę w placówce medycznej Lekarzy bez Granic w Tawili, w Darfurze Północnym. Sudan, 2025. Zdjęcie: MSF
sudan

Matka przyjechała do nas na wielbłądzie 

Więcej
Bangladesz

Ponad 100 dni od cięć USAID: chaos, zamieszanie, katastrofa dla ludzi dotkniętych kryzysami

Więcej
Pielęgniarz Lekarzy bez Granic zakłada opatrunek 4-letniej Sham w naszej przychodni w mieście Gaza. Sham doznała oparzeń, gdy jej dom został zbombardowany. Strefa Gazy, 2024
Palestyna

Pacjenci z oparzeniami skazani na ból

Więcej
Widok na magazyn Lekarzy bez Granic w Dżubie. Sudan Południowy, 2022
Sudan Południowy

Lekarze bez Granic potępiają zbombardowanie szpitala w Old Fangak

Więcej
Demokratyczna Republika Konga

DRK: kolejny pracownik zastrzelony w Masisi – Lekarze bez Granic wzywają do zaprzestania przemocy

Więcej
wojna w Sudanie
sudan

Sudan: ponad połowa ludności potrzebuje pomocy humanitarnej

Więcej
Promotorka zdrowotna Lekarzy bez Granic rozmawia z kobietami w trakcie konsultacji w ośrodku organizacji na wyspie Lesbos. Grecja, 2022

Pomagamy, choć mniej chętnie. Zwłaszcza uchodźcom i migrantom

Więcej
Pielęgniarka Anastasia Prudnikova monitoruje ranną pacjentkę w pociągu medycznym Lekarzy bez Granic. W trakcie wojny wielu pacjentów zostało ewakuowanych z miejsc w pobliżu linii frontu do centralnej i zachodniej części kraju. Ukraina, 2022

Kobiety wspierają kobiety, mężczyźni oddają krew [Barometr Humanitarny]

Więcej
Senka Stojanović podczas pracy jako chirurg w Jemenie, 2016 rok
Bangladesz

Senka Stojanović: zagrożenie mogło nadejść w każdej chwili

Więcej
Gruźlica u dzieci

Międzynarodowy Dzień Gruźlicy: czy grozi nam regres w walce z chorobą?

Więcej
Walki i przemoc wybuchły w Chartumie w połowie kwietnia. Sudan, 2023
sudan

Lekarze bez Granic przed Radą Bezpieczeństwa ONZ: Wojna w Sudanie to wojna przeciwko ludziom

Więcej