Wojna w Strefie Gazy

Brakuje słów na oddanie cierpienia ludzi w Strefie Gazy. Nigdzie nie jest bezpiecznie dla Palestynek i Palestyńczyków ani tych, którzy próbują im pomóc. Podmioty niosące pomoc humanitarną zmagają się z brakiem bezpieczeństwa i skrajnymi niedoborami zaopatrzenia. 

Poprzez blokadę nałożoną na Gazę Izrael utrudnia dostęp do wody, żywności i paliwa. Pomoc humanitarna, zwłaszcza żywność, jest wykorzystywana przez siły izraelskie jako broń. Służy jako przynęta do przymusowego wysiedlania ludzi, realizacji celów wojskowych lub jest całkowicie blokowana. 

Ponad 1,9 miliona, czyli 90 procent całej populacji Gazy, musiało opuścić swoje domy (ONZ). Wiele osób zostało wielokrotnie przesiedlonych. 

Potrzeby medyczne ludzi gwałtownie wzrosły z powodu wojny. Ludzie zostali uwięzieni w błędnym kole, borykając się z obrażeniami wojennymi w zniszczonym systemie opieki zdrowotnej. Pacjenci z urazami, chorobami przewlekłymi, chorobami zakaźnymi, niedożywione dzieci i kobiety w ciąży umierają z przyczyn, którym można zapobiec. Zespoły medyczne pracują w niezwykle trudnych warunkach, mając niewiele jedzenia dla siebie. Obserwują, jak pacjenci – często dzieci – umierają z powodu blokady i bombardowań.  

Gaza jest w ruinach. Fizyczne i psychiczne konsekwencje tej wojny będą odczuwalne przez dziesięciolecia. 

Kryzys humanitarny w Strefie Gazy osiągnął katastrofalne rozmiary. Od początku wojny zginęły ponad 64 000 osób, a ponad 163 000 ludzi zostało rannych. (lokalne władze medyczne, OCHA, 10.09.2025). 

Izraelskie działania wojskowe wielokrotnie były wymierzone w ludność cywilną, a ataki pozostawiają całe dzielnice w ruinie i zabijają całe rodziny. 

Działania wojskowe sił izraelskich oraz systematyczne blokowanie pomocy, w tym żywności, wody, energii elektrycznej i środków medycznych doprowadziły do śmierci, głębokich traum oraz klęski głodu. 

Oprócz ofiar śmiertelnych bombardowań i walk, w Gazie dochodzi do wielu „cichych zabójstw”. Ludzie umierają na choroby, które są uleczalne, ale ich leczenie zostało przerwane z powodu wojny. Umierają kobiety w ciąży – z powodu powikłań i braku odpowiedniej opieki. Właściwej opieki pozbawione są również noworodki i dzieci.   

Personel medyczny pracujący w Strefie Gazy jest całkowicie wyczerpany i robi, co może w niemożliwych warunkach.  

Siły izraelskie zniszczyły system opieki zdrowotnej w Gazie, systematycznie obierając go za cel – bombardując szpitale, przeprowadzając wtargnięcia do placówek i narażając życie pacjentów i personelu. Na 36 szpitali działa – jedynie częściowo – zaledwie 50% placówek. (OCHA, 10.09.2025). Konieczność otwierania szpitali polowych ukazuje skalę zniszczeń spowodowanych przez wojnę. Nie mogą one w żaden sposób zastąpić solidnego i działającego systemu opieki zdrowotnej. 

Od 7 października 2023 r. nasze zespoły medyczne i pacjenci byli zmuszeni do ewakuacji z placówek medycznych w Strefie Gazy 20 razy po tym, jak znalazły się one pod ostrzałem czołgów, artylerii, myśliwców, snajperów i wojsk lądowych lub zostały objęte nakazem ewakuacji.   

Zniszczenia te idą w parze z prześladowaniami personelu medycznego: od października 2023 r. zabito ponad 1700 pracowników ochrony zdrowia (WHO), w tym 12 współpracowników Lekarzy bez Granic. Wtargnięcia doprowadziły do arbitralnych zatrzymań, tortur i wymuszonych zaginięć pracowników ochrony zdrowia, w tym personelu organizacji. 26 października 2024 roku podczas wtargnięcia sił izraelskich do szpitala Kamal Adwan dr Mohammed Obeid, chirurg Lekarzy bez Granic, został aresztowany razem z 57 innymi osobami. Jest przetrzymywany w izraelskim więzieniu. Nie postawiono mu żadnych formalnych zarzutów. Jego zatrzymanie zostało przedłużone pomimo prób odwołania się od tej decyzji. Bardzo niepokoimy się o jego bezpieczeństwo i dobrostan.  

W tym samym czasie potrzeby medyczne ludzi drastycznie rosną. Izraelska blokada Strefy Gazy sprawia, że szpitale nie mają odpowiedniego zaopatrzenia i często są obłożone do granic możliwości. Przez całą wojnę Lekarze bez Granic byli świadkami tego, jak pacjenci umierali na szpitalnych podłogach, ponieważ placówki nie były w stanie poradzić sobie z przytłaczającą liczbą pacjentów lub nie miały zapasów potrzebnych do zapewnienia opieki. Władze izraelskie wielokrotnie odmawiały i opóźniały wjazd takich przedmiotów, jak koncentratory tlenu (niezbędne do znieczulenia) czy sprzęt chirurgiczny i generatory, bez których zapewnienie opieki chirurgicznej jest prawie niemożliwe.  

Zespoły Lekarzy bez Granic muszą wprowadzać coraz bardziej restrykcyjne kryteria przyjmowania pacjentów i ograniczać się do przyjmowania najpilniejszych przypadków, ponieważ zaopatrzenie jest na wyczerpaniu, a liczba pacjentów rośnie. 

Lekarze bez Granic wzywają władze Izraela do zapewnienia ewakuacji medycznych Palestyńczykom potrzebującym specjalistycznej opieki i ich opiekunom przy jednoczesnym zapewnieniu wszystkim bezpiecznego, dobrowolnego i godnego powrotu do Strefy Gazy.  

Kraje Bliskiego Wschodu, UE i inne muszą otworzyć swoje granice dla pacjentów uwięzionych w Strefie Gazy, którzy pilnie potrzebują specjalistycznej, ratującej życie opieki medycznej.   

Nasze zespoły zdołały przeprowadzić 64 ewakuacje medyczne, w tym do Ammanu w Jordanii, gdzie znajduje się nasz Szpital Chirurgii Rekonstrukcyjnej. Pacjenci otrzymują tam kompleksową opiekę rehabilitacyjną w związku z ranami odniesionymi w izraelskich nalotach. Przeczytaj o dzieciach ewakuowanych z Gazy, leczonych w szpitalu Lekarzy bez Granic w Ammanie, w Jordanii.   

Chociaż sytuacja Palestyńczyków w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu różni się pod względem skali, przebiega ona według podobnego schematu przemocy, okupacji, oblężenia i przymusowych wysiedleń.  

Od października 2023 roku do marca 2025 roku na Zachodnim Brzegu co najmniej 943 Palestyńczyków zostało zabitych, a 8072 zostało rannych.  

Sytuacja na Zachodnim Brzegu pogarsza się wraz ze wzrostem przemocy ze strony osadników i armii izraelskiej, szczególnie w Dżaninie, Tulkarmie i Tubas. Ataki te przynoszą ogromne cierpienie ludziom i powodują poważne utrudnienia w świadczeniu opieki zdrowotnej.   

Palestyńczykom na Zachodnim Brzegu utrudnia się dostęp do opieki zdrowotnej, a masowe wysiedlenia jeszcze mocniej pogłębiają kryzys humanitarny. Ludzie zostali odcięci od opieki zdrowotnej, podstawowych usług i nie mają odpowiedniego dostępu do schronienia. 

Od początku wojny 15 pracowników Lekarzy bez Granic zostało zabitych w Strefie Gazy.     

Technik laboratoryjny, Mohammed Al Ahel, został zabity w nalocie wraz z rodziną w październiku 2023 roku.     

Pielęgniarz-wolontariusz, Alaa Al-Shawa, został zastrzelony podczas ewakuacji konwoju Lekarzy bez Granic w listopadzie 2023 roku.     

Lekarze, dr Mahmoud Abu Nujaila i dr Ahmad Al Sahar, zostali zabici w ataku na szpital Al-Awda w listopadzie 2023 roku.     

Reem Abu Lebdeh, związana z Lekarzami bez Granic w Wielkiej Brytanii była pracowniczka w Gazie, została najprawdopodobniej zabita wraz z rodziną w grudniu 2023 roku w ich domu w Chan Junus.    

Nasser Hamdi Abdelatif Al Shalfouh, kierowca Lekarzy bez Granic, zmarł 10 października 2024 roku.    

Hasan Suboh zginął w nocy 24 października 2024 roku podczas izraelskich operacji wojskowych w Chan Junus na południu Strefy Gazy. Hasan pracował z Lekarzami bez Granic od 2019 roku.  

20 lutego 2024 roku siły izraelskie ostrzelały schronienie Lekarzy bez Granic w Al Mawasi. Zginęło wtedy dwóch członków rodzin naszych pracowników.     

19 stycznia 2025 roku uzyskaliśmy potwierdzenie o śmierci naszego pracownika, Bilala Okala, oraz jego rodziny. Bilal dołączył do Lekarzy bez Granic w 2017 roku jako specjalista ds. sanitarnych i odegrał kluczową rolę we wspieraniu ludzi potrzebujących opieki medycznej, kiedy organizacja wznowiła pracę przychodni w mieście Gaza w kwietniu 2024 roku.   

18 marca 2025 roku został zabity Alaa Abd-Elsalam Ali Okal. Alaa Okal dołączył do Lekarzy bez Granic jako pracownik pralni we wrześniu 2024 roku. Odegrał ważną rolę we wspieraniu ludzi potrzebujących opieki medycznej w naszym szpitalu polowym w Deir Al Balah. Miał 29 lat. 

1 kwietnia 2025 roku został zabity Hussam Al Loulou. Hussam dołączył do Lekarzy bez Granic w 2024 roku jako strażnik na naszym oddziale intensywnej opieki w Chan Junus. Miał 58 lat. Hussam był znany ze swojej bezinteresowności, skromności i prawdziwej troski o otaczających go ludzi. Pozostawił po sobie dwóch synów. 

3 lipca 2025 roku Abdullah Hammad został zabity przez siły izraelskie. Czekał na ciężarówkę z pomocą, licząc na zdobycie mąki.  

Hussein Alnajjar zmarł 16 września 2025 roku w Gazie po odniesieniu urazów odłamkowych w następstwie izraelskiego nalotu pięć dni wcześniej w pobliżu jego namiotu. Był oddanym pielęgniarzem. Miał żonę i troje małych dzieci. Kochał życie. 

2 października 2025 roku, podczas ataku przeprowadzonego przez siły izraelskie został zabity Omar Hayek. Omar był cichym człowiekiem o głębokiej dobroci i absolutnym profesjonalizmie. Od czerwca 2018 r. pracował jako terapeuta zajęciowy w klinice Lekarzy bez Granic w mieście Gaza.

5 października Abed El Hameed Qaradaya zmarł w wyniku poważnych urazów odłamkowych odniesionych w ostrzale, do którego doszło w czwartek 2 października. W tym samym ataku został zabity Omar Hayek. Przez 18 lat Abed El Hameed był filarem fizjoterapii Lekarzy bez Granic w Strefie Gazy.

Oprócz 15 pracowników Lekarzy bez Granic zabitych w Strefie Gazy od października 2023 roku, wielu członków rodzin naszych pracowników również zginęło w izraelskich atakach. Ponadto trzech pracowników organizacji zostało zastraszonych i zatrzymanych przez siły izraelskie, z czego dwóch zostało zwolnionych, a jeden pozostaje w detencji. 

Nasze zespoły zapewniają w Gazie opiekę chirurgiczną, leczenie ran, fizjoterapię, opiekę poporodową i pediatryczną, podstawową opiekę medyczną, szczepienia, wsparcie w zakresie zdrowia psychicznego oraz dystrybucję wody. Jednak ogromne wyzwania i ograniczenia związane z dostawami, przesiedleniami, brakiem bezpieczeństwa i zniszczeniem infrastruktury ograniczają nasze działania. 

Nasze zespoły w Gazie, wspierane przez osoby z zespołu międzynarodowego, liczą łącznie około 1000 osób. 

Lekarze bez Granic prowadzą obecnie działania na południu Gazy w szpitalu Nassera oraz w trzech podstawowych ośrodkach zdrowia. W środkowej Gazie prowadzimy działania w szpitalu Al Aqsa, w klinice leczenia ran oraz w dwóch szpitalach polowych.

Pod koniec września 2025 roku Lekarze bez Granic byli zmuszeni do zawieszenia działań w mieście Gaza, jednak nadal wspieramy na odległość działania prowadzone w szpitalach Al Shifa oraz Al Helou. 

Od października 2023 roku nasze zespoły w Strefie Gazy m.in.:   

-zapewniły 1 158 908 konsultacji medycznych,   

-leczyły 76 064 osób z powodu chorób biegunkowych,   

-przeprowadziły 27 365 zabiegów chirurgicznych,  

-przyjęły 56 034 pacjentów,   

-przyjęły 15 404 porodów, 

-zapewniły 65 303 indywidualnych konsultacji z zakresu zdrowia psychicznego,   

-przeprowadziły ponad 81 786 konsultacji dotyczących chorób niezakaźnych.    

(Powyższe dane zostały zgromadzone od początku wojny, ale nie reprezentują kompleksowego zestawu danych).    

Sieć wodociągowa w Strefie Gazy została zniszczona w wyniku ludobójczej kampanii Izraela. Stacje uzdatniania wody i sieć wodociągowa zostały zaatakowane, uszkodzone i zniszczone. Strefa Gazy nie ma niezależnych środków produkcji wody pitnej, a wody gruntowe są zbyt słone lub zanieczyszczone ściekami i chemikaliami rolniczymi, aby nadawały się do spożycia przez ludzi. Palestyńczycy są uzależnieni od rurociągów wodnych kontrolowanych przez Izrael, a także od zakładów odsalania wody. Blokada Gazy przez władze izraelskie spowodowała odcięcie lub ograniczenie dostaw paliwa i energii elektrycznej, co ogranicza funkcjonowanie pozostałych zakładów wodociągowych, a także zmniejsza możliwości organizacji w zakresie transportu wody cysternami. 

Kolejną kluczową kwestią jest blokowanie przez władze izraelskie dostaw kluczowych materiałów do produkcji wody – od czerwca 2024 roku spośród wszystkich wniosków Lekarzy bez Granic o zatwierdzenie dostaw artykułów niezbędnych do uzdatniania wody tylko 51% zostało zatwierdzonych; w przypadku artykułów niezbędnych do odsalania wody przed jej uzdatnieniem zatwierdzono 11% wniosków. Ten sam produkt może zostać jednym razem zatwierdzony, a następnym razem odrzucony, jak np. membrany i części filtrów stosowane w odsalaniu. Wiele produktów związanych z wodą i warunkami sanitarnymi również pozostaje w oczekiwaniu na zatwierdzenie przez wiele miesięcy – niektóre wnioski dotyczące pomp wodnych, części zamiennych i zbiorników na wodę oczekują na rozpatrzenie od setek dni. 

Brak wody stanowi zagrożenie dla życia i powoduje poważne problemy zdrowotne wśród Palestyńczyków. Niedobór bezpiecznej wody pitnej i do mycia powoduje choroby takie jak biegunka, żółtaczka i świerzb, które coraz częściej występują w Strefie Gazy. Odwodnienie może być śmiertelne, a także utrudnia powrót do zdrowia po innych chorobach. Poza problemami zdrowotnymi, celowe ograniczanie dostępu do wody powoduje napięcia między społecznościami. 

Nakazy ewakuacyjne utrudniają dostęp do bezpiecznej wody, ponieważ ludzie muszą opuszczać obszary, w których były utworzone punkty wodne, a organizacje zajmujące się transportem wody nie są już w stanie dotrzeć do miejsc, w których zgromadzili się ludzie. Nasze zespoły spotykają dzieci, które się zgubiły, ponieważ punkty dystrybucji są zmuszone do częstych zmian lokalizacji, a dzieci nie rozpoznają otoczenia z powodu rozległych zniszczeń oraz tego, że zostały wysiedlone i nie pochodzą z tego obszaru. 

Lekarze bez Granic prowadzą działania w zakresie zaopatrzenia ludzi w wodę, zapewniając wsparcie techniczne dla zakładów odsalania wody, transportując wodę ciężarówkami i tworząc punkty, w których ludzie mogą uzyskać dostęp do bezpiecznej wody.  

Dzięki transportowi wody ciężarówkami i wsparciu dla zakładów odsalania nasze zespoły dostarczają ponad 1 400 000 litrów wody pitnej dziennie. 

Nasze zespoły na Zachodnim Brzegu liczą ponad 150 pracowniczek i pracowników zatrudnionych lokalnie oraz osób z zespołu międzynarodowego.   

Prowadzimy działania w Hebronie, Nablusie, Dżaninie i Tulkarmie.  M.in. zapewniamy podstawową opiekę medyczną i opiekę w nagłych wypadkach, prowadzimy kliniki mobilne, zapewniamy opiekę w zakresie zdrowia psychicznego, wspieramy szpitale, prowadzimy szkolenia, dystrybuujemy artykuły pierwszej potrzeby.

Lekarze bez Granic po raz pierwszy prowadzili działania w Palestynie w 1988 roku.   

W 2022 roku nasze zespoły liczyły 367 pracowników (pełnych etatów). Zapewniliśmy wtedy 137 000 konsultacji medycznych oraz przeprowadziliśmy 2870 zabiegów i operacji chirurgicznych.   

Lekarze bez Granic apelują o zatrzymanie kampanii ludobójczej i czystki etnicznej, przywrócenie trwałego zawieszenia broni oraz wpuszczenie pilnie potrzebnych dostaw jedzenia, paliwa, wody i zaopatrzenia medycznego do Gazy.   

Przywódcy międzynarodowi także ponoszą odpowiedzialność za zabójstwa i zniszczenia dokonywane przez siły izraelskie.  

Brak konsekwentnej presji dyplomatycznej, a w niektórych przypadkach ślepe wsparcie zapewniło zarówno wojskową, jak i dyplomatyczną osłonę dla izraelskiej kampanii w Strefie Gazy. Podczas gdy sojusznicy Izraela publicznie mówią o znaczeniu zawieszenia broni i potrzebie ułatwienia pomocy humanitarnej dla Gazy, nadal bezwarunkowo dostarczają broń Izraelowi. Dlatego wzywamy przywódców światowych – przestańcie wysyłać do Izraela broń, która służy do zabijania i okaleczania naszych pacjentów oraz podtrzymywania kampanii ludobójczej. 

22 lutego 2024 roku sekretarz generalny Lekarzy bez Granic, Christopher Lockyear, wystąpił przed Radą Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych. W swoim wystąpieniu przekazał, co nasze zespoły widzą w Strefie Gazy oraz wzywał do natychmiastowego, trwałego zawieszenia broni w Strefie Gazy.   

– Dzisiejsza odpowiedź humanitarna w Strefie Gazy jest iluzją – wygodną iluzją, która utrwala narrację, że ta wojna jest prowadzona zgodnie z prawem międzynarodowym – mówił Christopher Lockyear.   

Przeczytaj całość wystąpienia w języku polskim. 

Lekarze bez Granic potępiają ogłoszenie przez Izrael blokady pomocy wjeżdżającej do Gazy. Pomoc humanitarna nigdy nie powinna być użyta jako narzędzie wojny. Niezależnie od negocjacji pomiędzy stronami walczącymi, ludzie w Gazie potrzebują natychmiastowego i masowego zwiększenia dostaw pomocy humanitarnej.  

– Izrael ponownie blokuje całej populacji Gazy możliwość otrzymania pomocy, używając tego jako karty przetargowej. To nieakceptowalne i oburzające oraz będzie miało druzgocące konsekwencje – mówi Caroline Seguin z Lekarzy bez Granic.  

Powtarzające się przymusowe przesiedlenia ludności i ataki Izraela na gęsto zaludnione obszary, nawet te określone jako „bezpieczne” lub „strefy humanitarne”, ukazują brak prawdziwego bezpieczeństwa w Strefie Gazy. Instrumentalizacja pomocy w celu stworzenia iluzji bezpieczeństwa i utrzymania minimalnego poziomu wsparcia w tych strefach, a także w celu utrzymania pozorów przestrzegania przez Izrael międzynarodowego prawa humanitarnego (MPH), stanowi jedynie dalsze zagrożenie dla ludności cywilnej. Tymczasem ludzie w potrzebie nadal zmagają się z poważnie ograniczonym dostępem do pomocy, na co duży wpływ mają działania wojskowe Izraela. 

26 stycznia 2024 roku Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (ICJ) uznał ryzyko ludobójstwa w Strefie Gazy i nakazał Izraelowi podjęcie tymczasowych środków.  

Władze izraelskie wykorzystują głód jako broń wojenną i utrzymują ścisłą blokadę Strefy Gazy, co ma katastrofalne skutki dla całej ludności. 

Wszystkie państwa mają obowiązek zapobiegania ludobójstwu i reagowania na nie. Wszystkie państwa, które wspierają Izrael, są moralnie i politycznie współwinne. Wzywamy wszystkie państwa, w szczególności USA, Wielką Brytanię i sojusznicze państwa członkowskie UE, aby zrobiły wszystko, co w ich mocy, aby wpłynąć na Izrael i zaprzestać wspierania blokady oraz ataków na ludność i infrastrukturę cywilną w Strefie Gazy.